KIC Interview with Dr Cynthia Maung

ဆစ္ဒနီၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆု ရရွိခဲ့သူ မယ္ေတာ္ေဆးခန္း တာ၀န္ခံ ေဒါက္တာစင္သီယာေမာင္ႏွင့္ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းျခင္း Dr Cynthia Maung, an ethnic Karen from Rangoon, has spent more than 20 years saving the lives of thouands of Burmese at the Mae Tao clinic on the Thai-Burma border. Fleeing Burma herself after the military coup in 1988 she founded the clinic in 1989 and today it provides healthcare to more than 300 people each day, many of whom travel from deep inside Burma where healthcare is all but non existent. ေဒါက္တာစင္သီယာေမာင္ကို ၁၉၅၉ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာလ ၆ရက္ေန႔တြင္ မိခင္နမ့္လွၾကည္ႏွင့္ ဖခင္မန္းၿငိမ္းေမာင္တို႔မွ ရန္ကုန္ တိုင္း၊ အင္းစိန္ၿမိဳ႕နယ္တြင္ ေမြးဖြားခဲ့သည္။ ကရင္လူမ်ဳိးျဖစ္ၿပီး ၈၈ေက်ာင္းသားအေရးအခင္းအၿပီးတြင္ ကရင္ျပည္နယ္ အိႏၵဳ ေက်းရြာတြင္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ရာမွ နယ္စပ္သို႔ ထြက္ခြာခဲ့သည္။ ၁၉၈၉ခုႏွစ္တြင္ ထိုင္း-ျမန္မာနယ္စပ္ မဲေဆာက္ၿမိဳ႕၌ မယ္ ေတာ္ေဆးခန္းကို စတင္တည္ေထာင္ကာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ဒုကၡသည္မ်ား၊ မိဘမဲ့ကေလးမ်ား၊ ေရႊ႕ေျပာင္းျမန္မာအလုပ္သမားမ်ား အတြက္ လက္ရွိအခ်ိန္ထိ ေဆးကုသေပးလွ်က္ရွိသည္။ သူမသည္ မယ္ေတာ္ေဆးခန္းတြင္ အျခားေဆး၀န္ထမ္းမ်ားႏွင့္အတူ အခမဲ့ ေဆးကုသမႈလုပ္ငန္းကို ေဆာင္ရြက္ခဲ့ရာ ၁၉၉၉ခု ႏွစ္မွစ၍ ႏိုင္ငံတကာက ေပးအပ္သည့္ ဆုမ်ားရရွိသည့္အနက္ ၂၀၀၂ခုႏွစ္တြင္ ဖိလစ္ပိုင္ႏိုင္ငံက ေပးအပ္ေသာ အေရွ႕ေတာင္ အာရွေရမြန္မက္ဂ္ေဆးေဆး (Southeast Asia’s Ramon Magsaysay Award)ဆုသည္ အထင္ရွားဆံုးျဖစ္သည္။ သူမသည္ ၂၀၀၃ခုႏွစ္ Time Magazine ၏ အာ႐ွႏိုင္ငံ အာဇာနည္မ်ားစာရင္း၌လည္း ထည့္သြင္းေရြးခ်ယ္ခံခဲ့ရၿပီး မ်က္ေမွာက္အခ်ိန္တြင္ သူမသည္ ႏိုင္ငံတကာဆုေပါင္း ၂၀ခန္႔ ခ်ီးျမွင့္ခံထားရသူလည္း ျဖစ္သည္။ ေမး ။ ။ ပထမဆံုးအေနနဲ႔ ဆရာမ အခုလို ဆစ္ဒနီၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆု ရတဲ့အေပၚမွာ ဘယ္လိုခံစားရပါသလဲ။ ေျဖ ။ ။ အားလံုးအတြက္ အလုပ္အတြက္ လုပ္တာပဲဆိုေတာ့ အားလံုးအတြက္ အက်ဳိးရွိတယ္လို႔ပဲ ခံစားရတာေပါ့ေနာ္။ ေမး ။ ။ ဒီဆုဟာ ဘယ္လိုပုဂၢိဳလ္မ်ဳိးကိုမွ ေပးတာလဲ။ ဆစ္ဒနီၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဖာင္ေဒးရွင္းကေန ဆရာမကို ဘာေၾကာင့္ ဒီဆုကို ေပးဖို႔ ေရြးခ်ယ္ခဲ့တာလို႔ ထင္ပါသလဲ။ ေျဖ ။ ။ ဒီဆစ္ဒနီၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုကေတာ့ က်န္းမာေရးနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာကိစၥမွာ လူပုဂၢိဳလ္အမ်ဳိးမ်ဳိးကို ေပးပါတယ္။ ဒီႏွစ္ေပးတဲ့ဆုဟာ ၁၆ႀကိမ္ေျမာက္ေပါ့ေနာ္။ ဒီ ၁၆ႀကိမ္ေျမာက္မွာေတာ့ က်န္းမာေရး၊ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆိုင္ရာ တရားမွ်တမႈအေပၚမွာ အေျခခံၿပီးေတာ့ ေပးတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေမး ။ ။ ဆစ္ဒနီၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဖာင္ေဒးရွင္းက ဒီဆုရဲ႕ တန္ဘိုးရလဒ္အျဖစ္ ဘာေတြေပးပါသလဲ။ အဲဒါကိုေရာ ဆရာမအေနနဲ႔ ဘယ္လိုျပန္ၿပီး အသံုးျပဳသြားမယ္လို႔ စဥ္းစားထားပါသလဲ။ ေျဖ ။ ။ ဆုေငြအေနနဲ႔ ၾသစေၾတးလ်ားေဒၚလာ ၅ေသာင္းေပါ့ေနာ္။ အဲဒါကေတာ့ က်မတို႔ နယ္စပ္မွာရွိတဲ့ လူထုအဖြဲ႔အစည္း ေတြအတြက္ ေရရွည္အက်ဳိးရွိမယ့္ အလုပ္အေပၚမွာပဲ အသံုးျပဳသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခု ဆုတံဆိပ္ အမွတ္အသားအ ေနနဲ႔ ထ႐ိုကီ(ဆုအမွတ္အသား)ေပးပါတယ္။ ေမး ။ ။ ၾသစေၾတးလ်ားႏိုင္ငံမွာ ဆုသြားယူရတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဆရာမ အေတြ႕အႀကံဳေလးကို ေျပာျပေပးပါလား။
ေျဖ ။ ။ ဆုေပးတဲ့ အစီအစဥ္မွာေတာ့ ဒီဆစ္ဒနီယူနီဗဟာစတီ(ဆစ္ဒနီတကၠသိုလ္)က ဌာနအခ်ဳိ႕နဲ႔ ဆစ္ဒနီၿမိဳ႕ေတာ္၀န္တို႔ တြဲၿပီး ေဆာင္ရြက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလို ဆစ္ဒနီယူနီဗာစတီကေရာ၊ ဆစ္ဒနီၿမိဳ႕ေတာ္၀န္တို႔ တြဲၿပီး စီစဥ္ေဆာင္ရြက္တာ ျဖစ္တဲ့ အတြက္ အားလံုးအဆင္ေျပပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး အခမ္းအနားအစီအစဥ္တဲ့အထဲမွာ ကရင္အဖြဲ႔အစည္းေတြေပါ့ေနာ္။ သူတို႔က ေႏြးေႏြးေထြးေထြး ႀကိဳဆိုသလို ဒံုးအကေတြနဲ႔လည္း ႀကိဳဆိုဂုဏ္ျပဳတဲ့ အစီအစဥ္ေတြ လုပ္ပါတယ္။ ေမး ။ ။ ဆရာမကို ဆစ္ဒနီၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုေပးတဲ့ ဆစ္ဒနီၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဖာင္ေဒးရွင္းကို ဘာမ်ား တုန္႔ျပန္ေျပာဆိုခ်င္ပါသလဲ။ ေျဖ ။ ။ သူတို႔ကေတာ့ ၾသစေၾတးလ်ားႏိုင္ငံအေနနဲ႔ စီစဥ္ထားတဲ့ ဒါ ႏိုင္ငံတကာ ျဖစ္တာေပါ့ေနာ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ တရားမွ်တ ေရးဆိုတာကို ကိုယ္စားျပဳၿပီးေတာ့ စီစဥ္တာျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး ႏိုင္ငံတကာမွာရွိတဲ့ ဒီၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္ေတြမွာ တရားမွ်တ မႈရွိတဲ့အရာကို ဦးစားေပးၿပီးေတာ့၊ အေလးထားၿပီးေတာ့ ေဆာင္ရြက္တာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ လက္ရွိ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနအ ထားနဲ႔ ျဖစ္စဥ္၊ တျခားပဋိပကၡျဖစ္တဲ့ ေနရာေတြမွာပဲျဖစ္ျဖစ္ေပါ့ေနာ္။ ဒီၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆာင္ရြက္တဲ့ ျဖစ္စဥ္ေတြမွာ တရားမွ်တမႈရွိ တယ္ဆိုတာကို ဦးစားေပးစဥ္းစားဖို႔ က်မတို႔အားလံုးအတြက္ အေရးႀကီးတဲ့အခ်က္ျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာခ်င္ပါတယ္။ ေမး ။ ။ ျမန္မာျပည္ဟာ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရး အပါအ၀င္ အခု အေျပာင္းအလဲေတြ လုပ္ေနပါတယ္။ ဒီအေပၚမွာ ဆရာမျမင္ တဲ့ ႐ႈေထာင့္ေလးကို ေျပာျပေပးပါလား။ ေျဖ ။ ။ ျမန္မာျပည္ဟာ ေျပာင္းလဲလာတယ္ဆိုေပမယ့္ ပဋိပကၡေတြ ရွိေနေသးတယ္။ ဒီပဋိပကၡျဖစ္တဲ့အခ်ိန္မွာ အဓိကေတာ့ လူထုက ထိခိုက္ခံစားရတဲ့အခါက်ေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္မွာ လူထုကိုယ္စားျပဳတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြအေနနဲ႔ ႀကီးၾကပ္မႈအပိုင္း မွာျဖစ္ေစ၊ ပါ၀င္ေဆြးေႏြးတဲ့အပိုင္းမွာျဖစ္ေစ ပါ၀င္လာဖို႔လည္း လိုအပ္သလို အထူးသျဖင့္ လက္ရွိျဖစ္ေပၚေနတဲ့ ပဋိပကၡေတြမွာ အေရးႀကီးတဲ့အခ်က္ကေတာ့ အမ်ဳိးသမီးေတြအေနနဲ႔ ပိုၿပီးေတာ့ ထဲထဲ၀င္၀င္ ပါ၀င္ႏိုင္တဲ့ အခြင့္အလမ္းေတြ ရလာဖို႔ ေရွ႕ဆက္ တစ္ေလွ်ာက္လံုးမွာ အေျခအေနပိုင္းေတြေကာ၊ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးေရးအပိုင္းေတြကာ၊ လူထုရဲ႕ တည္ၿငိမ္မႈနဲ႔ ဘ၀လံုၿခံဳမႈအပိုင္း ကို ႀကီးၾကပ္တဲ့အခါေတြမွာ အမ်ဳိးသမီးေတြ အမ်ားႀကီးပါလာဖို႔က အမ်ားႀကီး ႀကိဳးစားလုပ္ရဦးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။