ဧရာ၀တီနဲ႔စကားေျပာတဲ့့ဇုိရာဖန္း

ဧရာ၀တီမွကူးယူေဖၚျပသည္။

ၿဗိတိန္ႏုိင္ငံ အေျခစိုက္ ျမန္မာ့အေရး လႈပ္ရွားမႈအဖြဲ႕ (Burma Campaign UK) တြင္ ႏုိင္ငံတကာ ဆက္ဆံေရး တာ၀န္ခံအျဖစ္ ေဆာင္႐ြက္ေနသူ ဇုိယာဖန္းကို မၾကာေသးခင္က World Economic ForumကYoung Global leader အေရြးခ်ယ္ ခံခဲ့ရျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ဧရာ၀တီ သတင္းေထာက္ ကုိေထြးက ဆက္သြယ္ ေမးျမန္းထား သည္မ်ားကို ေဖာ္ျပလိုက္ပါသည္။

အသက္၂၉ ႏွစ္ ရွိ ဇုိယာဖန္းသည္ ႏွစ္ေပါင္း ၆၀ ေက်ာ္ ျမန္မာစစ္အစိုးရကိုေတာ္လွန္တိုက္ခိုက္ေနသည့္ ကရင္တိုင္းသား အဖြဲ႕ တဖြဲ႕ျဖစ္ေသာ ကရင္အမ်ိဳးသား အစည္းအ႐ုံး(KNU) အေထြေထြ အတြင္းေရးမႉးေဟာင္း ဖဒိုမန္းရွာ(ကြယ္လြန္)၏ သမီးျဖစ္သည္။

ဇိုရာဖန္း (ဓာတ္ပံု - ႐ိုက္တာ)

ဖဒိုမန္းရွာသည္ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁၄ ရက္ေန႔က ထိုင္းျမန္မာ နယ္စပ္ တေနရာတြင္ အမည္မသိ ေသနတ္ သမားမ်ား၏ လုပ္ႀကံမႈေၾကာင့္ ကြယ္လြန္ ခဲ့ရျခင္း ျဖစ္သည္။

ဇုိယာဖန္းသည္ လက္ရွိတြင္ ၿဗိတိန္ႏုိင္ငံ လန္ဒန္ၿမိဳ႕၌ ေနထုိင္လ်က္ ျမန္မာ့ ဒီမိုကေရစီ အေရး၊ လူ႔အခြင့္အေရး ဆိုင္ရာမ်ားကို လႈပ္ရွား ေဆာင္႐ြက္ေနၿပီး Little Daughter: A memoir of survival in Burma and the west အမည္ရွိ သူ၏ ဘ၀ ျဖတ္သန္းမႈ အေတြ႕ အႀကံဳမ်ားကို ေရးသား ထားေသာ စာအုပ္ တအုပ္ကိုလည္း ထုတ္ေ၀ထားသည္။

ေမး။  ။ World Economic Forumကေပးတဲ့ Young Global leader အေရြးခ်ယ္ခံရတဲ့ အတြက္ ဘယ္လိုခံစားရပါလဲ။ ဘာေျပာခ်င္လဲ။

ေျဖ။  ။ က်မေပ်ာ္ရႊင္ၿပီးေတာ့ ေက်နပ္မိပါတယ္၊ ဒါက က်မရဲ႕ေအာင္ျမင္တဲ့ လႈပ္ရွားမႈေတြကို ေဖာ္ျပတာလည္း ျဖစ္ႏိုင္တယ္၊ ၿပီးေတာ့  က်မရဲ႕လႈပ္ရွားမႈေတြက အဓိကအားျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာရွိတဲ့ ျပည္သူလူထု အားလုံး အတြက္ေပါ့ေနာ္ ဒီမိုကေရစီေရးေရာ၊ လူ႔ အခြင့္ အေရးေရာ တုိင္းရင္းသား လူမ်ိဳးစုေတြအားလုံးအတြက္ ျဖစ္လို႔ က်မ၀မ္းသာမိ ပါတယ္။

ျပည္တြင္းမွာ ေနလို႔မရလို႔သာ ေလာေလာဆယ္ ၿဗိတိန္မွာ အေျခစိုက္ေနေပမယ့္ ျမန္မာျပည္အေရးကုိ Burma Campaign UK နဲ႔ လႈပ္ရွားေနပါတယ္၊ ျပည္ပမွာေရာက္ေနတဲ့ လူငယ္တေယာက္အေနနဲ႔ေပါ့ေနာ္ က်မရဲ႕တိုင္းျပည္ကို ဘယ္ေတာ့မွ မေမ႔ပါဘူး၊ အဲဒါေၾကာင့္ အျခား လူေတြနဲ႔ တြဲလုပ္ၿပီးေတာ့ လုပ္ရင္းနဲ႔ ေအာင္ျမင္မႈေတြ ပိုရလာတယ္လို႔ က်မ ေျပာခ်င္ပါတယ္။

ေမး။  ။ ဆုခ်ီးျမႇင့္ျခင္းခံရတဲ့ အတြက္ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးကို ဘယ္လုိ အက်ိဳးရလဒ္ေတြ ရလာႏိုင္လဲ။

ေျဖ။  ။ ပထမအဆင့္အေနနဲ႔ ျမန္မာျပည္အေၾကာင္းကို တခါမွ မသိဘူးတဲ့လူေတြက ျမန္မာျပည္အေရးကို ပိုသိလာမယ္၊ ပိုနားလည္ လာမယ္၊ ဒီ Young Global leader ဆုကေန တဆင့္ေပါ့၊ အဲဒါဘာျဖစ္လဲဆိုေတာ့ အစည္းအေ၀းေတြမွာ တက္ေရာက္လာတဲ့ ႏိုင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္ေရာ၊ စီးပြားေရး ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ သြားေတြ႔ၿပီးေတာ့ ျမန္မာျပည္ အေၾကာင္းကို ေျပာျပခြင့္ရမယ္၊ တင္ျပခြင့္ရမယ္၊ ေဆြးေႏြးခြင့္ရမယ္၊ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာျပည္အေရးကို သူတုိ႔ ပိုၿပီးေတာ့မွ သိလာမယ္။

ဒုတိယ အဆင့္ကေတာ့ သိလာရင္ သူတို႔ ဘာေတြ ကူညီရမလဲဆိုတာကို ဆုံးျဖတ္မယ္၊ သူတို႔ လုပ္ေပးႏိုင္တဲ့ အပိုင္းကေတာ့ ဒုကၡသည္ေတြကို လူသားျခင္း စာနာေထာက္ပံ့မႈ အကူ အညီ ေပးလို႔ရတယ္၊ သူတို႔ရဲ႕ အစိုးရအသီးသီးကို  စစ္အစိုးရအေပၚမွာ ထိေရာက္တဲ့ ဖိအားေပးမႈေတြ လုပ္ေပးဖို႔  ေတာင္းဆိုေပးလို႔ရတယ္၊ ၿပီးေတာ့ က်မတို႔ရဲ႕ လႈပ္ရွားမႈေတြကို ကူညီေပးလို႔ရတယ္။

ေမး။  ။ ျမန္မာျပည္က လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္ခံရတဲ့ ျမန္မာအမ်ိဳးသမီးေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ဘာေျပာစရာရွိလဲ။
လက္ရွိ နယူးေယာက္မွာ လုပ္ေနတဲ့ သူတို႔ရဲ႕လႈပ္ရွားမႈအေပၚ ဘယ္လိုထင္လဲ။

ေျဖ။  ။ က်မအျမင္ဆိုရင္ အရင္တုန္းကထက္စာရင္ ျမန္မာျပည္မွာ အမ်ိဳးသမီးေတြက အခုဆိုရင္ ေတာ္ေတာ္ေလး ေျပာင္းလဲလာၿပီ၊ အရင္တုန္းက ဆိုရင္ က်မတို႔က ခံရတဲ့သူေတြ အေနနဲ႔ပဲ၊ ဒါေပမယ့္ အခုက်ေတာ့ အမ်ိဳးသမီးေတြက ခံရတဲ့သူေတြ မဟုတ္ေတာ့ဘူး၊ သူတို႔က ထၿပီးေတာ့ စကားေျပာလာတယ္၊ စစ္အစိုးရကို သူတို႔ ျပန္ၿပီးေတာ့ အေရးယူႏိုင္ေအာင္ ႏိုင္ငံတကာကိုလည္း သူတုိ႔ အသိေပးၿပီ၊ ဥပမာ နယူးေယာက္မွာလုပ္တဲ့ဟာက တကယ့္ကို ေကာင္းတဲ့ပြဲပဲ။

စစ္အစိုးရ လုပ္တဲ့ဟာက တကယ္ကို ႏိုင္ငံတကာက ဥပေဒကို ခ်ိဳးေဖာက္ေနတယ္၊ လူ႔အခြင့္အေရးကို ခ်ိဳးေဖာက္ေနတယ္၊ ၿပီးေတာ့ ျပည္တြင္းထဲမွာရွိတဲ့ တိုင္းရင္းသား လူနည္းစုေတြကိုလည္း တိုက္ခိုက္ေနတယ္။

အေရွ႕ပိုင္းေဒသမွာရွိတဲ့ ကရင္ျပည္နယ္၊ ရွမ္းျပည္နယ္၊ ကရင္နီျပည္နယ္ေတြမွာ စစ္အင္အားသုံးၿပီးေတာ့ ျပည္သူလူထုကို ႏွိပ္စက္ေနတယ္၊ အိုးအိမ္ရြာေတြကို သူတို႔ ဖ်က္ဆီးတယ္၊ မီးရႈိ႕တယ္၊ အမ်ိဴးသမီးေတြကို မုဒိမ္းက်င့္ေနတယ္၊ လူထုကို ေပၚတာ အျဖစ္ဆြဲတယ္၊ အတင္းအဓမၼ အလုပ္လုပ္ခိုင္းတယ္၊ သတ္တယ္၊ ျဖတ္တယ္၊ ပစ္ခတ္တယ္၊ အဲဒါေတြက ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ လူ႔အခြင့္ အေရးကုိ ခ်ိဳးေဖာက္ေနတာ၊ အဲဒါေၾကာင့္ အခု အမ်ိဳးသမီးအဖြဲ႔ခ်ဳပ္( ျမန္မာႏုိင္ငံ)နဲ႔ Nobel Women Initiative အဖြဲ႔ ဖြဲ႔ၿပီးေတာ့ စစ္အစိုးရကုိ ႏိုင္ငံတကာကေန ထိေရာက္စြာ အေရးယူဖို႔ ႀကိဳးပမ္းလုပ္ေနတာကို က်မက တကယ္ကို သေဘာက်တယ္၊ အားလည္း အားေပးတယ္။

ေမး။  ။ ျမန္မာျပည္က လူငယ္ထု အမ်ိဳးသမီးထုက ႏိုင္ငံေရးမွာ ပါ၀င္ လႈပ္ရွားမႈ နည္းေနတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဘာေျပာခ်င္လဲ။

ေျဖ။  ။ အဲဒါက က်မတို႔ အရင္ကတည္းက ျမန္မာျပည္ရဲ႕ သဘာ၀ေပါ့ေနာ္၊ ယဥ္ေက်းမႈေပါ့ေနာ္၊ အမ်ိဳးသမီးေတြက အမ်ားအားျဖင့္ အိမ္မွာပဲ ေနတယ္၊ သားသမီးေတြကို ထိန္းေက်ာင္းတယ္၊ အိမ္အလုပ္ေတြပဲ လုပ္တယ္၊ ဒါေပမယ့္ အခုက်ေတာ့ အေျခအေနက ေျပာင္းလဲလာၿပီ၊ အမ်ိဳးသမီးေတြက ႏိုင္ငံေရးဘက္မွာ လႈပ္ရွားမႈေတြရွိသလို နည္းေတာ့ နည္းေသးပါတယ္၊ ဒါေပမယ့္ လူမႈေရး ဘက္မွာ အမ်ားႀကီး ရွိပါတယ္၊ အမ်ိဳးသမီးက႑မွာေရာ၊ လူငယ္က႑မွာေရာ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ရွိပါတယ္။

ရွမ္းျပည္နယ္တို႔၊ ကရင္ျပည္နယ္မွာတို႔ မွာ ျဖစ္ပ်က္ေနတဲ့ ျဖစ္ပ်က္မႈေတြ တကယ့္ သတင္းေတြကို ႏိုင္ငံတကာမွာ ေရာက္ေအာင္ ထုတ္ေနတဲ့ အဖြဲ႔ အစည္းေတြက အမ်ားအားျဖင့္ အမ်ိဳးသမီး အဖြဲ႔အစည္းေတြပါ၊ အဲဒါေတြကို အမိ်ဳးသမီးေတြက ေဖာ္ျပႏိုင္ခဲ့တယ္၊ ဥပမာ- Shan Women Action Network၊ ကရင္ အမ်ိဳးသမီးအဖြဲ႔။ အဲဒါေၾကာင့္ က်မအျမင္မွာ ဒီလုိမ်ိဳး တျဖည္းျဖည္း ေျပာင္းလဲမႈ ေတြ႔ရေတာ့ ေနာက္ပိုင္းမွာ အမ်ိဳးသမီးပါ၀င္မႈ ပိုမ်ားလာမယ္လုိ႔ က်မ ျမင္ပါတယ္။

ေမး။  ။ ျပည္တြင္း၊ ျပည္ပ မွာရွိတဲ့ ျမန္မာ လူငယ္ေတြကို ဘာေျပာခ်င္လဲ၊ ဘာအႀကံဉာဏ္ေတြ ေပးခ်င္လဲ။

ေျဖ။  ။ က်မ အဓိက ေျပာခ်င္တာကေတာ့ အခုလက္ရွိ က်မတို႔ ျမန္မာျပည္အေျခအေနကို ျပန္ၾကည့္ရမယ္ဆိုရင္ အေျခအေနက မေျပာင္းလဲေသးေတာ့ ပိုၿပီးေတာ့ ဆိုးလာတယ္၊ လူထုက အရမ္းဒုကၡခံရတယ္၊ ဆင္းရဲတယ္၊ အဲသလုိျပန္ၾကည့္ရတဲ့ အခါမွာ ျပည္တြင္းမွာရွိတဲ့ လူငယ္ေတြေရာ ျပည္ပမွာရွိတဲ့ လူငယ္ေတြေရာ လူႀကီးေတြနဲ႔ အတူတြဲၿပီးေတာ့ တိုင္းျပည္ရဲ႕ ေျပာင္းလဲမႈ တခုခု ျဖစ္လာႏိုင္ေအာင္ က်မတို႔ အကုန္လုံး ပူးေပါင္း လုပ္ေဆာင္ရမွာ၊ ကခ်င္၊ ကရင္၊ ရွမ္းျဖစ္ျဖစ္ အားလုံးေပါင္းၿပီးေတာ့ က်န္တဲ့လူမ်ိဳးစု ေတြနဲ႔ ေပါင္းၿပီးေတာ့ က်မတို႔လုပ္ေဆာင္ရမယ္၊ စစ္အာဏာရွင္ကုိ အျမန္ဆုံးက်ဆုံးသြားေအာင္ လုပ္ေဆာင္ရမယ္။

ဒီအတိုင္းဆိုရင္ တိုင္းျပည္က ဒီထက္ပိုၿပီးေတာ့ပ်က္စီးႏိုင္တယ္၊ မ်က္စိေတြ၊ နားေတြ ဖြင့္ၿပီးေတာ့ တိုင္းျပည္အတြက္ အက်ိဳးရွိမယ့္ အရာ တခုခု လုပ္ေပးပါလုိ႔ က်မက ေတာင္းဆိုခ်င္ပါတယ္။

ေမး။  ။ ႏိုင္ငံတကာကလူငယ္ေတြနဲ႔ ျမန္မာလူငယ္ေတြၾကားထဲမွာဘယ္လုိကြာဟ ခ်က္ေတြရွိလဲ။

ေျဖ။  ။ ျပည္တြင္းထဲမွာရွိတဲ့ လူငယ္ေတြေရာ တိုင္းရင္းသားနယ္ေျမမွာရွိတဲ့ လူငယ္ေတြေရာ အမ်ားအားျဖင့္ သူတုိ႔မွာ အခြင့္အေရး ေတြ မရွိပါဘူး၊ ျဖစ္ႏုိင္တဲ့ လူငယ္ေတြ အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္၊ လုပ္ခ်င္တဲ့ ဆႏၵေတြရွိတယ္၊ ဒါေပမယ့္ အခြင့္အေရးမရွိေတာ့ သူတို႔ဘာမွ သိပ္မလုပ္ႏိုင္ဘူး၊ တခ်ိဳ႕ဆိုရင္ ဒုကၡသည္ စခန္းမွာေမြးၿပီးေတာ့ ႀကီးလာတယ္၊ ႀကီးလာလည္း ဒုကၡသည္စခန္းမွာ ႏွစ္ ၂၀ ေက်ာ္ေလာက္ရွိၿပီ ေရွ႕ေရးအတြက္ သူတို႔ ဘာလုပ္ရမယ္ဆိုတာလည္း မသိဘူး၊ က်မတို႔တိုင္းျပည္က လူငယ္ေတြအတြက္ အခြင့္အေရး သိပ္မရွိေပမယ့္ ႀကိဳးစားတဲ့သူေတြအတြက္ေအာင္ျမင္မႈရေနတယ္ဆိုတာကို ျမင္ရတယ္။

ေမး။  ။ အာဖရိကတုိက္ တန္ဇန္းနီးယားႏုိင္ငံမွာ ဆုရတဲ့သူေတြအားလုံး ေမလ ပထမ အပတ္မွာ ဆုံရင္ဘာေျပာဖုိ႔ စီစဥ္ထားပါ သလဲ။

ေျဖ။  ။ အဓိက က်မ ေျပာခ်င္တာကေတာ့ အခု ျမန္မာျပည္ရဲ႕ လက္ရိွ အေျခအေနပါ။ ဘာျဖစ္လုိ႔လဲ ဆုိေတာ့ အဲဒီမွာ တက္ေရာက္လာမယ့္သူေတြ၊ ေခါင္းေဆာင္ေတြက ျမန္မာျပည္အေၾကာင္းကုိ သိပ္ၿပီးေတာ့ သိၾကမွာ မဟုတ္ဘူး။

ေမး။  ။ အနာဂတ္မွာ ဘာေတြလုပ္ဖုိ႔ ရည္ရြယ္ထားပါသလဲ။

ေျဖ။  ။ ပထမပုိင္းက ျမန္မာျပည္လူ႔အခြင့္အေရး၊ ဒီမုိကေရစီအေရး တုိ႔အတြက္  Burma Campaign UK ကေန ႏုိင္ငံတကာ လႈပ္ရွားမႈေတြ လုပ္မွာပါ။

ဒုတိယပုိင္းကေတာ့ လူသားခ်င္း စာနာမႈ ဆုိင္ရာ အကူအညီေတြနဲ႔ ပတ္သက္တယ္။ က်မ အေဖ၊ အေမအတြက္ က်မတုိ႔ ညီအစ္ကုိ ေမာင္ႏွမေတြ ထူေထာင္ထားတ့ဲ ဖန္း ေဖာင္ေဒးရွင္း ဆုိတ့ဲ လူမႈေရးအသင္းကုိ က်မတုိ႔က ကရင္ျပည္နယ္မွာ ေလာေလာဆယ္ လုပ္ျဖစ္ပါတယ္။ ကရင္ျပည္နယ္မွာ ရိွတ့ဲ ဒုကၡေရာက္ေနတ့ဲ ျပည္သူေတြရဲ႕ က်န္းမာေရး နဲ႔ ပညာေရးအတြက္ လုပ္ေပးဖုိ႔၊ ၿပီးေတာ့ ကရင္တုိင္းရင္းသားတုိ႔ရဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈကုိ ျပန္လည္ ထိန္းသိမ္း ျမွင့္တင္ႏုိင္ဖုိ႔ ရိွသလုိ ေရွ႕ဆက္ၿပီး  လုပ္ေဆာင္သြားမွာ ျဖစ္တယ္။ ၿပီးေတာ့ တဆက္တည္းမွာပဲ ၿဗိတိန္မွာ ေရာက္ေနတ့ဲ ကရင္ ဒုကၡသည္ ၅၀၀ ၀န္းက်င္အတြက္ က်မက ၿဗိတိန္မွာ ရိွတ့ဲ Karen Community Association ဆုိတ့ဲ ကရင္အဖဲြ႔အစည္းကေန ဖံြၿဖိဳးေရး လုပ္ငန္းေတြ လုပ္ေဆာင္ဖုိ႔ ရိွပါတယ္။ အဲဒါကေတာ့ က်မရဲ႕အေျခခံ အလုပ္အကုိင္ေတြေပါ့ေနာ္။

ျမန္မာျပည္မွာ လုပ္မယ့္ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပဲြကုိ ဥေရာပႏုိင္ငံေတြက အသိအမွတ္ မျပဳဖုိ႔၊ မေထာက္ခံဖုိ႔ က်မတုိ႔ ေရွ႕ဆက္ၿပီး ေတာ့ လႈပ္ရွားမႈေတြ ဆက္လုပ္မယ္။ ဥေရာပသမဂၢကေန စစ္အာဏာရွင္ေတြကုိ ဒီထက္ပုိၿပီး ပိတ္ဆုိ႔မႈေတြ လုပ္ႏုိင္ဖုိ႔ ေတာင္း ဆုိတယ္။ ၿပီးေတာ့ တဆက္တည္းမွာပဲ ႏုိင္ငံတကာက ျမန္မာစစ္အစုိးရကုိ လက္နက္ေရာင္းခ်ေပးတာေတြကုိ ရပ္ဆုိင္းဖုိ႔၊ ျပည္တြင္းမွာ ရိွတ့ဲ ဒုကၡေရာက္ေနတ့ဲ ျပည္သူေတြအတြက္ လူသားခ်င္း စာနာမႈ အကူအညီေပးဖုိ႔အတြက္ က်မတုိ႔က ၿဗိတိန္ အစုိးရကုိ ေတာင္းဆုိတယ္။ ၿပီးေတာ့ ဥေရာပေကာ္မရွင္ကုိလည္း ေတာင္းဆုိတယ္၊ လႈပ္ရွားမႈေတြ ဆက္လုပ္မယ္။

ၿပီးေတာ့ က်မတုိ႔ လႈပ္ရွားမႈေနာက္တခုက ကမၻာ့ကုလသမဂၢကေန တဆင့္ ေကာ္မရွင္တခုကုိ ဖဲြ႔ၿပီးေတာ့ ျမန္မာစစ္အစုိးရကုိ ထိေရာက္တ့ဲ အေရးယူမႈ လုပ္ဖုိ႔ ေတာင္းဆုိတယ္။ အဲဒါကေတာ့ Crime against Humanity (လူသားေတြအေပၚ ရာဇ၀တ္မႈ က်ဴးလြန္တာကို ဆန္႔က်င္တဲ့) အဖြဲ႕ ေပါ့။   
ဧရာ၀တီမွကူးယူေဖၚျပပါသည္။