ျငိမ္းခ်မ္းေရး စစ္တမ္း (၁၁)။ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးပြဲမ်ား နွင့္ အမာစား ဥပေဒ ေပၚနိုင္သည့္ အလားအလာ။
ျငိမ္းခ်မ္းေရးနွင့္
ဆက္စပ္ျပီး တနိုင္ငံလံုးအပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးကို ဦးတည္သည့္
ေဆြးေႏြးပြဲမ်ားအား နွစ္တခ်ိဳ ့ၾကာမွ်
က်င္းပလာခဲ့ျပီးေနာက္မည္သည့္အေျဖမွ်ထြက္မလာ ေသာအခါ လူထုအမ်ားစုၾကီးအေနျဖင့္
အားမလို အားမရျဖစ္လာၾကသည္။ ျငိမ္းခ်မ္းေရး၊တနိုင္ငံလံုးအပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး
နွင့္ နိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲ ဟူသည့္ ေ၀ါဟာရ သံုးခုအားထပ္ခါ ထပ္ခါ
ၾကားလာရျပီးေနာက္ ေရာယွက္လံုးေထြးသြားေသာအခါ မည္သည္ကို မည္သို
့နားလည္ရမည္မွန္းမသိေတာ့။ မည္သည္က အရင္လာ၊ မည္သည္က ေနာက္လာ သင့္သည္ကို
ခြဲျခားရန္ ခက္ခဲသြားေတာ့သည္။အမွားၾကာ အမွန္ထင္သလို ျဖစ္လာျပီး
တနိုင္ငံလံုး အပစ္ရပ္စာခ်ဳပ္ ခ်ုဳပ္ဆို နိုင္ရံုမွ်နွင့္ျငိမ္းခ်မ္းေရးကို
မုခ်ဦးတည္ ေတာ့မည္ကဲ့သို ့ ထင္မွတ္လာၾကသည္။
အထက္ပါ ေ၀ါဟာရ သံုးလံုးအနက္ နိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲဟူသည္မွ စတင္ရွင္းပါမည္။
ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရးရရန္ နိုင္ငံေရးျပသနာမ်ားအားနိုင္ငံေရးအရ ေဆြးေႏြးအေျဖရွာသြားမည္ ဟူသည့္ ရပ္တည္ခ်က္မွာ တရားအရ မွန္ကန္ေၾကာင္းယံုမွားစရာမလိုပါ။ယင္းကို တိုင္းရင္းသားေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ ့အစည္း အေျမာက္အမ်ားက ဆယ္စု နွစ္မ်ားစြာ ကိုင္စြဲလာခဲ့ၾကသည္။သို ့ရာတြင္ ယခုအုပ္ခ်ဳပ္ေနသည့္ အရပ္သား အသြင္ယူ စစ္အစိုးရက နိုင္ငံေရးေဆြး ေႏြးပြဲမ်ားက်င္းပေပးနိုင္ေရးအတြက္
တနိုင္ငံလံုးအပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး စာခ်ဳပ္ကို အရင္ ဦးစြာ လက္မွတ္ထိုးၾကေစလိုေၾကာင္းဖိအားေပးလာေသာအခါတြင္မူ ယင္းနိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲ ဟူသည္မွာ မိမိတို ့မူလေျမွာ္မွန္းခ်က္ နွင့္ ကိုက္ညီမႈ ရွိမရွိ စိစစ္ရန္လိုအပ္လာပါသည္။
နိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲမ်ား က်င္းပေပးပါမည္ဟု ကမ္းလွမ္းပါလွ်က္ တနိုင္ငံလံုး အပစ္ရပ္စာခ်ဳပ္ကို လက္မွတ္ ထိုးရန္ ျငင္းဆန္ေနျခင္းမွာျငိမ္းခ်မ္းေ၇း မလိုလားသည္ကိုျပရာေရာက္ေၾကာင္းျဖင့္ စစ္အစိုးရအာဏာပိုင္မ်ား၊ ၄င္းတို့ နွင့္ နီးစပ္သည့္အသိုင္းအ၀ိုင္းမ်ားက ယိုးစြပ္တိုက္ခိုက္လာသည္။ ျငိမ္းခ်မ္းေရးဟာတိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ ့ေတြ ရဲ ့လက္ထဲမွာဘဲ ရွိတယ္ ဟူ၍ပင္ ကာခ်ဳပ္မင္းေအာင္လႈိင္က ထုတ္ေဖၚလာသည္။ ဆိုလိုသည္မွာတနိုင္ငံ လံုး အပစ္ရပ္ စာခ်ဳပ္ကို လက္မွတ္မထိုးျခင္တဲ့ ငမိုက္သားေတြေၾကာင့္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးမရတာဘဲဟု တိုက္ရိုက္အျပစ္ တင္လိုက္ျခင္း ျဖစ္သည္။ နိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲ တခု တည္းကို အဓိကထားလြန္းခဲ့ျခင္းအေပၚစစ္အစိုးရက ယင္းအညွာ ကို ကိုင္၍ ခ်ီလိုက္ေသာအခါ လႈပ္ရွားရ ခက္ျပီး လူထုကပင္ ထင္ေယာင္မွားနိုင္သည့္ အေျခအေနတခုသို ့ေရာက္ သြားျခင္းျဖစ္သည္။
နိုင္ငံေရးျပသနာမ်ားအား နိုင္ငံေရးအရ ေဆြးေႏြးအေျဖရွာသြားမည္ဟူသည့္ေၾကြးေၾကာ္သံမွာ ေကာင္းမြန္ သည့္တရား ျဖစ္ျပီး က်င့္သံုးသင့္ေသာ္လည္း ေ၀ါဟာရ၏အ၀န္းအ၀ိုင္းမွာ လြန္စြာက်ယ္၀န္းလြန္းသည္။ ေဘာင္မရွိ။ ေဘာင္ရွိလွ်င္လည္း ယင္းေဘာင္မ်ားကိုကိုယ္လိုသလိုအဓိပၸါယ္ဖြင့္နိုင္ေနၾကသည္။ အထူးသျဖင့္ မိမိ၏ ရပ္တည္ခ်က္ ခိုင္မခိုင္၊ဦးတည္ရာလမ္းေၾကာင္းတည့္မတည့္၊ အျမတ္ထက္အရံႈးပိုမ်ားေနမေန၊ မပိုင္း ျဖတ္နိုင္ေတာ့ဘဲစစ္ေခါင္း ေဆာင္ေဟာင္းသစ္မ်ားနွင့္ အေပၚယံေတြ ့ဆံုမႈ မ်ား တြင္သာ အလီလီ ၀ဲလည္၊ အာဏာ၏အ၀န္းအ၀ိုင္းတြင္ သာယာ သြားေသာအခါ နိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးမႈ ဟူေသာ အနွစ္သာရသည္ပင္လွ်င္ ပ်က္ရေတာ့မည့္ ကိန္း ဆိုက္လာသည္။
စစ္အာဏာရွင္စနစ္ ဆန္ ့က်င္ေရးတိုက္ပြဲအလီလီႏႊဲခဲ ့သည့္ အေတြ ့အၾကံဳရင့္ က်က္ေသာ ပုဂၢိဳလ္ၾကီး မ်ား၏ နိုင္ငံေရးသံုးသပ္ခ်က္မ်ားမွာအက်ိဳးရွိလွေၾကာင္းအသိအမွတ္ျပဳရပါမည္။ သို ့ရာတြင္ စစ္အာဏာရွင္ စနစ္ ဆန္ ့က်င္ေရး လႈပ္ရွားမႈထိထိေရာက္ေရာက္လုပ္ခဲ့ဘူးျခင္းမရွိ၊လုပ္ခဲ့ဘူးေသာ္လည္း တိုင္းရင္းသားမ်ား၏ ဘ၀ကို လက္ေတြ ့ျဖတ္သန္း ခံစားမႈမရွိဘဲ နိုင္ငံေရးအေႏၱ၀ါသိက လုပ္လိုသူမ်ားက (ဟုိဘက္အတြက္လည္း မွန္သလိုလို၊ သည္ဘက္ တြက္လည္း ဟုတ္သလိုလိုစကားလံုးမ်ား ျဖင့္) ရႈတ္ေထြးသည့္ သေဘာထား ယူဆခ်က္မ်ား တင္ေပး လုိက္ေသာအခါ လူထု အမ်ားစုၾကီးမွာ မည္သို ့နားလည္ရမည္မသိ။ နိုင္ငံေရးဟူေသာ ေ၀ါဟာရသံသရာ တြင္ လည္ခံေနၾကျပီး ျငိမ္းခ်မ္းေရးမွာေရွ ့မတိုး နိုင္ေတာ့။
ျမန္မာနိုင္ငံ ျငိမ္းခ်မ္းေရးျပသနာမ်ားကိုခ်ဥ္းကပ္ရာတြင္ နိုင္ငံေရးဘက္ တဘက္တည္း ကို အဓိက ထား လြန္းျခင္းမ်ိဳးမျဖစ္သင့္ပါ။ နိုင္ငံေရး၊ဥပေဒ နွင့္ နိုင္ငံတကာ ဟူသည့္ ဘက္သံုးဘက္၊ ရႈေဒါင့္ သံုးခုမွ ခ်ဥ္းကပ္မွ သာလွ်င္ မွန္ကန္သည့္အေျဖရနိုင္ဘြယ္ ရွိပါသည္။
ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ အာဏာရခဲ့သည့္ စစ္ေခါင္းေဆာင္အဆက္ဆက္ကေဆြးေႏြးပြဲမ်ား အေပၚခ်ဥ္းကပ္ပံုမွာ လူလည္က်လြန္းခဲ့သည္ဟု ဆိုနိုင္သည္။ နိုင္ငံေရးအရ ေဆြးေႏြးအေျဖရွာသြားမည္ ဟူသည့္ ေၾကြးေၾကာ္သံအေပၚ ျငင္းဆိုခဲ့ျခင္းမရွိ။လက္ေတြ ့အရမူ ဥပေဒကို အဓိကသံုးကာ နိုင္ငံေရးကို ကိုင္လႈပ္ခဲ့ေၾကာင္းေတြ ့နိုင္သည္။၁၉၆၃ ခုနွစ္ ေဆြးေႏြးပြဲမ်ားမတိုင္ခင္တြင္ (၄င္းတို ့အာဏာတည္ေဆာက္ေရးအတြက္ အဟန္ ့အတားျဖစ္ေစသည့္)၁၉၄၇ ခုနွစ္ ဖြဲ ့စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို ဖ်က္သိမ္းခဲ့သည္။ ၄င္းတို ့အလိုက်ေရးဆြဲထားသည့္၁၉၇၄ ခုနွစ္ဖြဲ ့စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒေပၚလာေအာင္လုပ္၊ ယင္းကိုကိုးကားကာ ေဆြးေႏြးပြဲမ်ားအားဖ်က္ပစ္ခဲ့သည္။
၁၉၈၀ ခုနွစ္တ၀ိုက္တြင္ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္တီကေတာင္းဆိုခဲ့ေသာ ပါတီစံုစနစ္၊ ကခ်င္အမ်ိဳး သားလြတ္ ေျမာက္ေရး အဖြဲ ့(ေကအိုင္အို) ကေတာင္းဆိုခဲ့ေသာ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ စသည္မ်ားမွာ ၁၉၇၄ ဖြဲ ့စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒနွင့္မညီေၾကာင္းအေၾကာင္းျပကာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေန၀င္း က ပယ္ခ်ခဲ့ သည္။ ယခုလက္ရွိ စစ္အစိုးသစ္ ဦးသိန္းစိန္ဦးေဆာင္က်င္းပေနသည့္ ေဆြးေႏြးပြဲဟူသည္မ်ားတြင္လည္း အနွစ္သာရ အရ အလားတူပင္ ျဖစ္ေၾကာင္းေတြ့ရသည္။ စစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ား စိတ္ၾကိဳက္ေရးဆြဲထားသည့္ ၂၀၀၈ ခုနွစ္ဖြဲ ့စည္းပံုေအာက္သို့ဆြဲသြင္းေနမႈမ်ားကိုသာ အဓိက ထင္ထင္ရွားရွား ေတြ ့ ျမင္ေနရသည္။ ဥပေဒကို သံုးကာ နိုင္ငံေရးကိုထိန္းခ်ဳပ္ရန္ ၾကိဳးပမ္းေနဆဲျဖစ္သည္။
ခ်ဳပ္လိုက္လွ်င္ စစ္အစိုးရမ်ားအဆက္ဆက္ဘက္ကနွာတဖ်ားမက သာေနေသာအခ်က္မွာ ၄င္းတို ့အာဏာ တည္ျမဲေရးအတြက္ ဥပေဒမ်ားကို ကိုင္စြဲအသံုးခ်ေနနိုင္ျခင္းျဖစ္သည္။ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ ့အစည္းမ်ားဘက္တြင္ မူ အမ်ားစုၾကီးမွာ နိုင္ငံေရးျပသနာမ်ားအား နိုင္ငံေရးအရေဆြးေႏြးအေျဖရွာသြားမည္ဟူသည့္ ေၾကြးေၾကာ္သံထဲတြင္သာ ၀ဲလည္လွ်က္ရွိသည္။ ဥပေဒေၾကာင္းအရေလ့လာပ်ံ ့ပြား အသံုးခ်သြားမည္ ဟူသည့္လုပ္ငန္းစဥ္မ်ား ရွိသင့္သေလာက္ ရွိေနျပီျဖစ္ေသာ္လည္းနိုင္ယွဥ္ျခင္းအရမူ လြန္မင္းစြာ နည္းပါးေနေသးသည္။
လက္ရွိ စစ္အစိုးရ၏ ဥပေဒလွည့္ကြက္တခုကိုတင္ျပပါမည္။
ဘက္နွစ္ဘက္ ေဆြးေႏြးပြဲမ်ားကို ျဖတ္သန္းျပီး ယခုအခ်ိန္အထိ ေနာက္ဆံုးရလာဒ္အျဖစ္ရရွိထားေသာ တနိုင္ငံလံုးအပစ္ရပ္စာခ်ဳပ္စတုတၳ (မူၾကမ္း) အခန္း (၆)အပုဒ္ ၂၃ တြင္ “ဤသေဘာတူညီခ်က္ကို------------------------------------------- အနီးကပ္ဆံုးက်င္းပမည့္ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္အစည္းအေ၀း သို ့တင္သြင္းကာ အတည္ျပဳခ်က္ရယူရန္ သေဘာတူညီေၾကာင္း” ပါရွိသည္။
စစ္အစိုးရအေနျဖင္တနိုင္ငံလံုး အပစ္ရပ္စာခ်ဳပ္စာခ်ဳပ္ကိုလႊတ္ေတာ္သုိ ့တင္သြင္းအတည္ျပဳခ်က္ယူေစလို ျခင္းမွာ မည္သည့္ရည္ရြယ္ခ်က္ေၾကာင့္နည္း။
လႊတ္ေတာ္မွာ ၂၀၀၈ဖြဲ ့စည္းပံုအရဖြဲ ့စည္းထားျခင္းျဖစ္ရာ ယင္း၏ ၾကီးၾကပ္ကြပ္ကဲမႈ၊ လမ္းညႊန္မႈ ကို နာခံေစျခင္းျဖင့္ ေဆြးေႏြးပြဲျဖစ္စဥ္တခုလံုးအား ၂၀၀၈ ဖြဲ ့စည္းပံု ေအာက္သို ့ဆြဲသြင္းလိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။ ထို ့အျပင္ အတည္ျပဳ၊မျပဳ ဆိုသည္ မ်ားနွင့္ စပ္လွ်ဥ္း၍ ဥပေဒေၾကာင္းမ်ားကို ေထာက္ကာ လႊတ္ေတာ္နွင့္ အစိုးရအၾကားတြင္ဟိုပို ့သည္ေရႊ ့နွင့္ ေဘာလီေဘာ ပုတ္သလို ကစားေနၾကဦးမည္ဆိုလွ်င္ တိုင္းရင္းသားေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ ့မ်ားမွာ ေငးငိုင္ထုိင္ၾကည့္ေနရံုမွ တပါး မည္သို ့မွ် တတ္နိုင္မည္ မဟုတ္ပါ။ ပို၍ဆိုးသည္မွာလႊတ္ေတာ္သို ့တင္သြင္းျပီး အတည္ျပဳ ခ်က္ယူရန္ဟု ေဖၚျပထားေသာ္လည္း အတည္ မျပဳပါက မည္သို့ဆက္လက္ေဆာင္ရြက္မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း မပါရွိ။ သို ့ျဖစ္၍ ယင္းျပဌာန္းခ်က္ ထည့္သြင္းျခင္းမွာ မရိုးသားသည့္ ရည္ရြယ္ခ်က္ဟု တဘက္တြင္ ေကာက္ယူနုိင္ သည္။
နွစ္ဘက္ သေဘာတူစာခ်ဳပ္ကို လႊတ္ေတာ္သို ့တင္သြင္းျပီးအတည္ျပဳခ်က္ယူျခင္းျဖင့္ ျပဌာန္းဥပေဒ Positive Law သဘြယ္ သေဘာေဆာင္ျပီး တျပည္လံုးလႊမ္းျခံဳသက္ေရာက္ေစနိုင္မည္ျဖစ္သျဖင့္ ယင္းမွာ ရိုးသား သည့္ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ားလား ဟု အျခားတဘက္တြင္ေျမွာ္မွန္းနိုင္သည္။ သို ့ရာတြင္ ယင္းကို ျပည္တြင္းဥပေဒအရ သာမက နိုင္ငံတကာ ဥပေဒနွင့္ဆက္စပ္ ေဖၚေဆာင္နိုင္မွသာ လက္ေတြ ့အက်ိဳးရွိနိုင္ပါမည္။ နိုင္ငံတကာ အေတြ ့အၾကံဳမ်ားအရ ျငိမ္းခ်မ္းေရး စာခ်ဳပ္ကို ဥပေဒရႈေဒါင့္မွ ခ်ဥ္းကပ္ရာတြင္ နွစ္မ်ိဳးရွိသည္။ယင္းမွာ အမာစား ဥပေဒ Hard Law နွင့္ အေပ်ာ့စား ဥပေဒ Soft Law ဟူ၍ျဖစ္သည္။ ယင္းနွစ္ခုမွာမည္သို ့ကြာျခားသနည္း။
တိုင္းျပည္၏ တရား၀င္လႊတ္ေတာ္တရပ္က ျပဌာန္းလိုက္ေသာဥပေဒသည္ Hard Law အမာစား ဥပေဒ ျဖစ္သည္။ ယင္းကို ခ်ိဳးေဖါက္ပါက အေရးယူေဆာင္ရြက္နိုင္ေရး(Enforcement)အတြက္ တရားရံုးအဆင့္ဆင့္၊ တရား စြဲအဖြဲ ့၊ ရဲတပ္ဖြဲ ့နွင့္ အျခား လံုျခံဳေရးအဖြဲ့အစည္းမ်ားကို အသံုးခ်နိုင္ေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။
ပဋိပကၡျဖစ္ရသည့္ အေျခခံအေၾကာင္းရင္းမ်ားအေပၚတြင္ ညွိနိုင္းေဆြးေႏြးျပီးမူေဘာင္ဆိုင္ရာသေဘာတူ ညီခ်က္မ်ားခ်မွတ္၊ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးကို ထိမ္းသိမ္းျပီး ျငိမ္းခ်မ္းေရးသေဘာတူညီခ်က္မ်ားရယူနိုင္ခဲ့သည့္ နိုင္ငံ မ်ား ရွိခဲ့သည္။ ယင္းတို ့အနက္ အခ်ိဳ ့တို ့တြင္ အမာစား ဥပေဒမ်ားကို ျပဌာန္းနိုင္ခဲ့သည္။ အထင္ရွား ဆံုး နိုင္ငံမွာ ေတာင္အာဖရိက သမတနိုင္ငံျဖစ္သည္။ယင္း၏ ျငိမ္းခ်မ္းေရး သေဘာတူညီခ်က္မွာ ၾကားျဖတ္ဖြဲ ့စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒ[i] ျဖစ္ခဲ့သည္။ယင္းတြင္ အသြင္ကူးေျပာင္းေ၇းကာလ ျပဌာန္းခ်က္မ်ား[ii] ပါရွိခဲ့သည္။၄င္းအရ ေရြးေကာက္ပြဲကို ျဖတ္သန္းကာ ဖြဲ ့စည္းပံုအေျခခံဥပေဒဆိုင္၇ာ ညီလာခံမွတဆင့္ ဖြဲ့စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ သစ္တရပ္[iii] ျပဌာန္းက်င့္သံုးနိုင္ခဲ့သည္။ ကင္ညာနိုင္ငံတြင္ အမ်ိဳးသားသေဘာတူညီခ်က္နွင့္ ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးဥပေဒ(၂၀၀၈)[iv] ကိုအတည္ျပဳက်င့္သံုးနိုင္ခဲ့သည္။ ေျမာက္ပိုင္းအိုင္ယာလန္တြင္ ၂၀၁၀ ခုနွစ္ မတ္လ ၉ ရက္ေန ့၌ ေဟးလ္ေဘာရိုးသေဘာတူညီ ခ်က္[v]ကို ပါလီမန္က အတည္ျပဳေပးခဲ့သည္။
ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးသေဘာတူညီခ်က္မ်ားမွတဆင့္ အမာစား ဥပေဒမ်ား ေပၚေပါက္ က်င့္သံုးနုိင္ ဘြယ္အေျခအေနကို အထက္ပါ နိုင္ငံမ်ားနွင့္နိုင္းယွဥ္ေလ့လာနုိင္ပါသည္။ ေတာင္အာဖရိက နိုင္ငံတြင္ ဒီကလပ္ ေခါင္း ေဆာင္သည့္ လူျဖဴအာဏာရွင္အစိုးရနွင့္ ညွိနိုင္းေဆြးေႏြးခဲ့ေသာ နယ္လ္ဆင္ မန္ဒဲလား ဦးေဆာင္ခဲ့သည့္ အာဖရိက အမ်ိဳးသားကြန္ဂရက္(ANC)[vi] သည္ လူျဖဴလူမဲ ခြဲျခားအုပ္ခ်ဳပ္သည့္ စနစ္[vii] ကို အသက္သြင္းထားသည့္ ထိုစဥ္က တည္ဆဲ ၁၉၈၃ ခုနွစ္ဖြဲ ့စည္းပံုကို လက္မခံခဲ့ပါ။ ဖြဲ ့စည္းပံုအေျခခံဥပေဒသစ္တရပ္ကို ေရးဆြဲ အတည္ျပဳ က်င့္သံုးသြားေရးကိုသာ ေတာင္းဆိုခဲ့သည္။ ဒီကလပ္ေခါင္းေဆာင္သည့္ လူျဖဴအစိုးရကလည္း လက္ခံ ေဖၚ ေဆာင္ေပးခဲ့ရသည္။
ျမန္မာနိုင္ငံတြင္မူ နယ္လ္ဆင္မန္ဒဲလား၏ရပ္တည္ခ်က္မ်ိဳးနွင့္ ဆန္ ့က်င္ကာ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ကို အထင္ အရွား အသက္သြင္းထားသည့္ ၂၀၀၈ ဖြဲ ့စည္းပံုအားေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကလက္ခံေခါင္းလွ်ိဳးကာလႊတ္ေတာ္ အတြင္း သို ့၀င္ေရာက္ သြားခဲ့သည္။ ဤတြင္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲျဖစ္စဥ္မ်ားမွတဆင့္ အမာစား ဥပေဒ ျဖစ္သည့္ ဖြဲ ့စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒသစ္တရပ္ေရးဆြဲအတည္ျပဳက်င့္သံုးေရးမွာအခက္ၾကံဳသြားရသည္။ လႊတ္ေတာ္အတြင္းတြင္ သူမကိုယ္တိုင္ ေခါင္းေဆာင္ကာ ဖြဲ ့စည္းပံု၏ အေျခခံေက်ာရိုးမ်ားကို တစြန္းတစမွ် ျပင္ဆင္နုိင္ျခင္းမရွိ။ အေျခခံ ေက်ာရိုးမ်ား ကို ျပင္ရန္စိုးစဥ္းမွ်ပင္ ၾကိဳးပမ္းျခင္းမရွိ။ လႊတ္ေတာ္ျပင္ပထြက္လႈပ္ရွားရာတြင္လည္း အေျခခံေက်ာရိုး မ်ား တစံုလံုးျပင္ရန္ ေတာင္းဆိုရမည့္အစား စစ္အစိုးရက မွ်ားေပးလိုက္သည့္ ပုဒ္မ ၄၃၆ ျပင္ေရးလမ္းေၾကာင္း ကိုသာ ေလွ်ာက္ခဲ့သည္။
(၂၀၀၈ ဖြဲ ့စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ သက္ဆိုးရွည္ေစရန္ ၂၀၁၅ ေရြး ေကာက္ပြဲ မတိုင္မီအတြင္းတြင္စစ္အစိုးရ က ျပည္လံုးကြ်တ္ဆႏၵခံယူပြဲက်င္းပကာ ပုဒ္မ ၄၃၆ ကို ျပင္ေပးေကာင္း ေပးနိုင္သည္။တခ်က္ခုတ္ နွစ္ခ်က္ျပတ္ေစရန္ ျဖစ္သည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို နိုင္ငံေရးထြက္ေပါက္ေပးလိုက္ရန္နွင့္ ၂၀၀၈ ဖြဲ ့စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို ျပင္၍ ရနုိင္ေၾကာင္း လက္ေတြ ့ျပကာ တိုင္းရင္းသားေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ ့အစည္းမ်ားအား ၂၀၀၈ ဖြဲ ့စည္းပံုေအာက္သို ့ျပန္ လည္ ဆြဲသြင္းလိုက္ရန္ ျဖစ္သည္။စစ္အစိုးရ အဆက္ဆက္၏ နိုင္ငံေရးသည္ ဥပေဒကို ၄င္းတို ့အလိုက်ကိုင္တြယ္ လွည့္စားမႈျဖင့္လႊမ္းျခံဳခဲ့သည္ ဟု ဆိုနုိင္သည္။)
ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုဆိုင္ရာသေဘာထားကိုျပည္ေထာင္စုေန႔တြင္လက္မွတ္ထိုးၾကရန္ ယူအန္အက္ဖ္စီ ဥကၠ႒ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး အင္ဘန္လက သမၼတဦးသိန္းစိန္ထံ ၂၀၁၅ ခုနွစ္ဇန္န၀ါရီလ ၁၈ရက္ေန႔ကေပးပို ့သည့္ ကမ္းလွမ္း စာတြင္ “ျပည္ေထာင္စုသမၼတျမန္မာႏိုင္ငံကို ဒီမိုကေရစီေရး၊ အမ်ဳိးသားတန္းတူေရးနွင့္ ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္အခြင့္ အေရးမ်ား အာမခံခ်က္ အျပည့္အ၀ရွိသည့္ အမ်ဳိးသားျပည္နယ္မ်ားကိုအေျခခံ၍စစ္မွန္ေသာ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ရန္ သေဘာတူၾကသည္။” ဟု ပါရွိေၾကာင္းသိရသည္။[viii]တိုင္းရင္းသားတပ္ေပါင္းစု က တကယ္တန္း အတိ အက် ကမ္းလွမ္းလာေသာအခါ ဖက္ဒရယ္ကိုအသံေကာင္း ဟစ္ရံုမွ် ဟစ္လွ်က္ရွိေသာ ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရက မသိက်ိဳးက်င္ျပဳထားလိုက္သည္။ တုတ္တုတ္မွ် မလႈပ္ေတာ့။ ယူအင္န္အက္ဖ္စီ ဒုဥကၠဌ ျဖစ္ျပီး NCCT ၏ဥကၠဌ လည္းျဖစ္သူ နိုင္ဟံသာက “ဖက္ဒရယ္ကို အေပၚယံ ေလာက္ဘဲ အစိုးရက လက္ခံတယ္ ဆိုတာေပၚသြားျပီ။” ဟု ေထာက္ျပခဲ့သည္။
၄င္းက ဆက္လက္၍ “ျပည္နယ္ဆိုတာျပည္နယ္တို ့၊ တုိင္းတို႔နဲ႔ ဆက္စုၿပီးေတာ့ ဖြဲ႔ထားတဲ့ ဖယ္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စုမ်ုိးကိုက်ေနာ္တို႔ မလုိခ်င္ဘူး။ က်ေနာ္တုိ႔ လိုခ်င္တာကေတာ့ အမ်ဳိးသားျပည္နယ္၊ အမ်ဳိးသားမ်ားျပည္နယ္။ ဥပမာ တနသၤာရီတုိင္း၊ ဧရာဝတီတုိင္း၊ အဲဒီလို ေရာေႏွာေနတဲ့ ေနရာမွာေတာ့ အမ်ုိးသားမ်ားျပည္နယ္ဆိုၿပီးအဲဒီလို ထည့္ခ်င္တယ္။ ဗမာကို ဗမာျပည္နယ္တခုသတ္ မွတ္မယ္။ ေနာက္ ေရာေႏွာေနတဲ့ ေနရာေတြကို အမ်ိုးသား မ်ား ျပည္နယ္အျဖစ္ က်ေနာ္တို႔ကအဲဒီလို သတ္မွတ္ ျခင္တယ္။”[ix] ဟူ၍ဖက္ဒရယ္၏အေျခခံအက်ဆံုးေက်ာရိုးၾကီး ကို အေသအခ်ာရွင္းျပလိုက္သည္။
ျမန္မာနိုင္ငံသား တဦးျဖစ္ရံုသာမက တိုင္းရင္းသားေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ့အစည္းမ်ားနွင့္ ေဆြးေႏြးပြဲမ်ားတြင္ ေတာက္ေလွ်ာက္နီးပါး ပါေနခဲ့ေသာ ဒုတိယ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးျမင့္စိုးက“တိုင္းရင္းသားေတြ လိုျခင္တဲ့ ဖက္ဒရယ္ ဆိုတာဘာလဲ မသိပါ။” ဟုထုတ္ေဖၚခဲ့ဘူးသည္။ သိေအာင္မၾကိဳးစား၍လည္းေကာင္း၊ မသိျခင္ေယာင္ေဆာင္၍လည္းေကာင္းျဖစ္ပါမည္။ ဗမာျပည္နယ္အပါအ၀င္ အမ်ိဳးသားျပည္နယ္မ်ားျဖင့္သာ ဖြဲ ့စည္းသည့္ ျပည္ေထာင္စုတည္ ေဆာက္ေရး ကို ၁၉၆၁ ခုနွစ္ေတာင္ၾကီးညီလာခံကထဲက ေတာင္းဆိုခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ထိုစဥ္ကသတင္းကို အေမွာင္ခ် ထားခဲ့ျပီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေန၀င္းက “တိုင္းရင္းသားေတြ ခြဲထြက္ေတာ့မယ္၊ ျပည္ေထာင္စုၾကီး မျပိဳကြဲေစဘို ့တပ္မေတာ္မွာတာ၀န္ရွိ တယ္။” ဟု ေၾကျငာကာ စစ္တပ္အာဏာသိမ္းခဲ့သည္။ ဒုတိယ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး ျမင့္စိုးနွင့္ အျခားဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး ငယ္မ်ား အဘယ္ေၾကာင့္ သိေအာင္ မၾကိဳးစားခဲ့သနည္း။
ယူအင္န္အက္ဖ္စီတိုင္းရင္းသား တပ္ေပါင္းစုသည္ လြန္ခဲ့သည့္ နွစ္ေပါင္း ၅၅ နွစ္က မူကို ျပန္တင္ေနျခင္းျဖစ္သည္။ ပို၍ပင္ ရွင္းေအာင္ တိက်ေအာင္ တင္ေနသည္။ “တိုင္းရင္းသားေတြ လိုျခင္တဲ့ ဖက္ဒရယ္ဆိုတာဒါဘဲ။” ဟု ျမန္မာလို ရွင္းရွင္းေလးေျပာေနျခင္း ျဖစ္သည္။ ယူအင္န္အက္ဖ္စီ က အဓိက တင္ျပလိုက္သည့္ “ဗမာ ျပည္နယ္[x]အပါ အ၀င္ အမ်ိဳးသားျပည္နယ္မ်ားနွင့္သာ ဖြဲ ့စည္းသည့္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု” ကို တန္းတူေရး၏ အေျခခံမူအျဖစ္ ကိုင္စြဲျပီး တိုင္းသားေတာ္လွန္ေရးအင္အားစုမ်ားက ဆယ္စုနွစ္အခ်ိဳ ့ၾကာမွ်တိုက္ပြဲ၀င္ခဲ့ၾကသည္။ ဖက္ဒရယ္ကိုလက္ခံ ပါသည္ ဟုေၾကျငာေနေသာလက္ရွိစစ္အစိုးရသည္ ဤသည္ကို ျငင္းစရာအေၾကာင္း စိုးစဥ္းမွ်မရွိ။ ျငင္းေနျခင္းမွာ အဘယ္ေၾကာင့္နည္း။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေန၀င္းေခတ္က ဆိုရွယ္လစ္အတုၾကီးေပးျပီး စစ္အာဏာရွင္စနစ္ကိုအသက္သြင္းသြား သကဲ့သို ့ ယခုစစ္အစိုးရေခတ္တြင္ ဖက္ဒရယ္ အတုၾကီးေပးကာ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ကိုပင္ဆက္လက္ အသက္သြင္း ျခင္ၾကေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ ဦးေအာင္မင္းက တဘက္တြင္ တိုင္းရင္းသားမ်ားကိုဖက္ဒရယ္ေပးမည္ဟု နုတ္မွ ေပါ့ တန္တန္ ကတိေပးေနေသာ္လည္း အျခားတဘက္တြင္ ၂၀၀၈ ဖြဲ ့စည္းပံု၌ ဖက္ဒရယ္အေျခခံမ်ား ပါရွိျပီးျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာေနသည္ကိုေထာက္ရံုမွ်နွင့္ ၄င္း၏ ရိုးသားမႈကို တိုင္းတာနိုင္သည္။
ဤတြင္ ဖက္ဒရယ္ကို အေပၚယံေလာက္ဘဲလက္ခံသူမွာ ဦးသိန္းစိန္ ေခါင္းေဆာင္သည့္ စစ္အစိုးရ တခု တည္း ဟုတ္ပါရဲ ့လားဟူ၍ ေစာေၾကာဘြယ္ျဖစ္လာသည္။
ျပည္ေထာင္စု ကို ျပည္နယ္မ်ားျဖင့္သာမက တိုင္း ခုနွစ္တိုင္းပါပါ၀င္ဖြဲ ့စည္းေရး ဟူသည့္မူ မွာ မိုးေပၚက က်လာျခင္း မဟုတ္ပါ။ စစ္အာဏာရွင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေန၀င္းက၁၉၇၄ ဖြဲ ့စည္းပံုအေျခခံဥပေဒမွ စတင္ကာ တည္ထြင္က်င့္ သံုးခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ဖြဲ ့စည္းပံုအရမ်က္လွည့္ျပလိုက္ျပီးတန္းတူေရးအေျခခံကို ဖ်က္ဆီးခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။တိုင္းရင္းသား ေတာ္လွန္ေရး အဖြဲ ့အစည္းမ်ားက ဤသည္ကို မလိုလားၾက။ ဖက္ဒရယ္ကို လက္ခံေၾကာင္း ပံုသ႑ာန္ အမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ ထုတ္ေဖၚလွ်က္ရွိၾကေသာ ဒီမိုကေရစီ အင္အားစုမ်ားသည္လည္းေကာင္း၊လႊတ္ေတာ္တြင္းေရာက္ တိုင္းရင္းသားပါတီ မ်ားသည္လည္းေကာင္း၊ အေျခခံလူထုမ်ားသည္လည္းေကာင္းယခုအခ်ိန္တြင္ မိမိတို ့၏ ရပ္တည္ခ်က္ကိုရွင္းလင္းစြာ ျပၾကရန္အခ်ိန္ေရာက္ျပီျဖစ္သည္။စစ္အာဏာရွင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေန၀င္းခ်ေပးခဲ့သည့္ မူကို ဆက္ကိုင္ထားျပီး ျပည္တြင္းစစ္ မီးကို အားေပးထားမလား။ တိုင္းရင္းသားမ်ားေတာင္းဆိုသည့္ မူကို လက္ခံေဖၚေဆာင္ျပီး ျငိမ္းခ်မ္းေရးကို ပံ့ပိုးမလား ဟူ၍ပင္။ ယူအင္န္အက္ဖ္စီ၏ ေအာက္ပါ တင္ျပခ်က္သည္ ဖက္ဒရယ္၏ မွတ္ေက်ာက္ျဖစ္လာသည္။
“ဒီမိုကေရစီေရး၊အမ်ဳိးသားတန္းတူေရးနွင့္ ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္ အခြင့္အေရးမ်ား အာမခံခ်က္အျပည့္အ၀ ရွိသည့္ (ဗမာျပည္နယ္ အပါအ၀င္) အမ်ဳိးသားျပည္နယ္မ်ားကိုအေျခခံ၍စစ္မွန္ေသာ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု”
ယူအင္န္အက္ဖ္စီသည္နိုင္ငံေရးအရ လက္နက္ၾကီးျဖင့္ပစ္ျပီး အမွန္တရားကိုေဖၚထုတ္လိုက္ပါျပီ။ ဤ နိုင္ငံေရးလက္နက္ၾကီးသည္ ၂၀၀၈ ဖြဲ ့စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို တိုက္ရိုက္ထိမွန္သြားျခင္းလည္း ျဖစ္သည္။အထက္ပါ ဖက္ဒရယ္ မွတ္ေက်ာက္သည္၂၀၀၈ဖြဲ ့စည္းပံု နွင့္ ျပဒါးတလမ္း သံတလမ္း ျဖစ္ေနေသာေၾကာင့္ပင္။ ဖက္ဒရယ္ကိုဦးတည္ျပီး ၂၀၀၈ ဖြဲ ့စည္းပံုနွင့္ ေဖၚေဆာင္မည္ ဟူသည္မွာ နိဗၺာန္ကိုေျမွာ္မွန္းျပီး ငရဲျပည္ကို ျဖတ္သန္းခိုင္းျခင္း ပင္ ျဖစ္သည္။ ငရဲတြင္းမွာသာဘ၀ဆံုးဘို ့ရွိသည္။
၂၀၁၁ ခုနွစ္မွ စ၍ေလးနွစ္တာျဖတ္သန္းခဲ့ရာတြင္ စစ္ေခါင္းေဆာင္ ေဟာင္းသစ္မ်ား၊ ၄င္းတို ့၏စီးပြားေရး ခရိုနီမ်ားနွင့္ နိုင္ငံေရးလက္ေ၀ခံ အုပ္စုမ်ားသာ အခြင့္ထူးခံစားခဲ့ရျပီး လူထု အမ်ားစုၾကီးမွာရုပ္ေရာ စိတ္ပါ ဆင္းရဲ သည္ထက္ ဆင္းရဲလာၾက ရသည္။ ဒီမိုကရက္တစ္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုဖြဲ ့စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ အသစ္တခု ေရးဆြဲအတည္ျပဳ၊ ယင္းကို ဗဟိုျပဳသည့္ ဥပေဒေဘာင္ LegalFramework အသစ္တခုကိုတည္ေဆာက္၊ တိုင္းျပည္ အေဆာက္အအံု State Institutions မ်ားကိုျပဳျပင္ေျပာင္းလဲ ဖြဲ ့စည္းနိုင္မွသာ စစ္မွန္သည့္ ျငိမ္းခ်မ္းမႈ ရနိုင္ပါမည္။
ျပည္တြင္း ျငိမ္းခ်မ္းေရးကိုလိုလားပါသည္ဟု ေၾကြးေၾကာ္ေနသူမွန္သမွ်အေနျဖင့္ ဤနိုင္ငံေရးလမ္းေၾကာင္း ကို ေထာက္ခံပံ့ပိုး လက္တြဲ ေလွ်ာက္လွမ္းရံုမွ တပါးအျခားမရွိနုိင္ေတာ့ပါ။ တိုင္းရင္းသား ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ့မ်ား ဘာေၾကာင့္ လက္မွတ္ မထိုးျဖစ္ၾကေသးသလဲ ဟု ေစာဒက မတက္သင့္ၾကေတာ့။ ဤလမ္းေၾကာင္းမွ်ကိုပင္ ေလွ်ာက္ လွမ္းရန္ အာမခံခ်က္မရလွ်င္ “နိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲက်င္းပေပးပါမည္။” ဟူ၍ ခေလးမုန္ ့ေပးေခ်ာ့သလိုျမဴဆြယ္ရံုမွ် ျဖင့္ တနိုင္ငံလံုးအပစ္ရပ္ စာခ်ဳပ္ၾကီးကို လက္မွတ္ထိုးၾကလိမ့္မည္ဟု မေျမွာ္မွန္းနိုင္။ဤသည္မွာ အမွန္တရား ျဖစ္လာ သည္။
ဤအမွန္တရားကို ျမင္နုိင္ရန္မွာနိုင္ငံေရး တိမ္သလႅာ ကင္းဘို ့လိုသည္။ မ်က္စိတြင္ တိမ္ကြယ္ေနလွ်င္ အမွန္ကို မည္သည့္အခါတြင္မွ်ျမင္နိုင္ဘြယ္မရွိ။ ပထမ တိမ္သလႅာမွာ စစ္အစိုးရ၏ ၾကိမ္းေမာင္း၊ ျခိမ္းေျခာက္၊ ၾကြား၀ါမႈမ်ားကို ယံုလြယ္ေနၾကျခင္းျဖစ္သည္။ “ကိုးကန့္ကို သံုးရက္အတြင္း အျပတ္ေခ်မႈန္းခဲ့ျပီးျပီ။” ဟူ၍ စစ္အစိုးရက ကမာၻ သိ ေဖၚထုတ္ကာအယံုသြင္းခဲ့သည္။ ျဖဲေျခာက္ ျပခဲ့သည္။ အဆိုပါ ကိုးကန္ ့အဖြဲ ့သည္ ျပန္ေထာင္လာခဲ့ျပီးမၾကာမီ ရက္ပိုင္းအတြင္းက ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ စစ္ပြဲအတြင္း စစ္အစိုးရတပ္၏ တပ္ရင္းတရင္းလံုးမွ်ထိခိုက္က်ဆံုးေအာင္ျပန္တိုက္ ျပခဲ့သည္။ ၀မ္းသာ၍ ေျပာျခင္းမဟုတ္။ စစ္အာဏာရွင္မ်ားက ကိုယ့္တိုင္းရင္းသားအခ်င္းခ်င္းကို နိုင္ငံေရး အိုးမဲသုတ္ တိုက္ခိုင္းျခင္းေၾကာင့္ က်ဆံုးသြားခဲ့ရသူမ်ားအတြက္မည္သူမွ်၀မ္းသာနိုင္မည္ မဟုတ္။ ျပည္တြင္းစစ္ျပသနာအေပၚ စစ္အစိုးရက စစ္ေရးသက္သက္ျဖင့္ခ်ဥ္းကပ္ေနသမွ် မည္သည့္အခါတြင္မွ် ေအာင္ျမင္နိုင္ဘြယ္မရွိေၾကာင္း ေထာက္ျပ လို၍ ျဖစ္သည္။
ဒုတိယ တိမ္သလႅာမွာ နိုင္ငံေရးအခြင့္အေရး ေပးသေယာင္ျပဳေသာ္လည္း ဥပေဒအရအာမခံခ်က္ ကင္းမဲ့ သည့္ လွည့္ျဖားမႈကိုယံုလြယ္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ တအမ္းပေလာင္ လြတ္ေျမာက္ေရးအဖြဲ ့၏ သာဓက မွာ အျမင္လြယ္ ဆံုးျဖစ္သည္။ ၂၀၀၅ ခုနွစ္ ဧျပီလ အတြင္းက တဖြဲ ့လံုးကိုလက္နက္ခ်ေအာင္လုပ္ခဲ့ျပီး လက္နက္ခ်ပြဲအခန္းအနားသို ့ ထိုစဥ္က ဒုတိယ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးျဖစ္ခဲ့သူဦးသိန္းစိန္ ကိုယ္တိုင္ ေအာင္ပြဲခံတက္ေရာက္ကာ ျငိမ္းခ်မ္းေရး မိန္ ့ခြန္းေျခြခဲ့ သည္။သို ့ရာတြင္ မည္သည့္ တန္းတူေရး နွင့္ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္မွ်မရေၾကာင္းျပန္ျမင္လာေသာအခါယင္းအဖြဲ ့သည္ လက္နက္ကိုင္တပ္ ျပန္လည္တည္ေထာင္နိုင္ရံုသာမက ထိထိေရာက္ေရာက္ ျပန္တိုက္နိုင္သည့္အဖြဲ့ျဖစ္လာသည္။
တတိယ တိမ္သလႅာမွာ မဟာလူမ်ိဳးၾကီး၀ါဒ ျဖစ္သည္။ စစ္အာဏာရွင္ အဆက္ဆက္က သြတ္သြင္းေပး ခဲ့ ေသာ မဟာလူမ်ိဳးၾကီး၀ါဒကို မသိမသာေသာ္လည္းေကာင္း၊ သိသိသာသာ ေသာ္လည္းေကာင္း လက္ခံထားသမွ် ကာလပတ္လံုးတန္းတူေရးကိုလက္ေတြ ့အရက်င့္သံုးနိုင္ဘြယ္မရွိ။ ျမန္မာလူမ်ိဳးကလည္းျပည္နယ္တခုအျဖစ္ လက္ခံ ရယူျပီး အျခားျမန္မာမဟုတ္သည့္ တိုင္းရင္းသားမ်ားနွင့္တန္းတူစြာ အမ်ိဳးသားျပည္နယ္၊ အမ်ိဳးသားမ်ား ျပည္နယ္မ်ား ျဖင့္ ဖြဲ ့စည္းထားသည့္ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္သြားမည္ ဟူသည္ကို ေျခာက္အိပ္မက္သဘြယ္မွတ္ယူနိုင္သည္။ ယင္းသို့ျဖစ္ေနသမွ် ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရး မရနိုင္။
စတုတၳ တိမ္သလႅာမွာ ကိုယ္လိုျခင္သည့္ ပုဂၢိဳလ္စြဲကို ဆြဲထုတ္က်င့္သံုးျပီး ကိုယ္မလိုျခင္သည့္ တန္ဘိုးကိုပစ္ပယ္ထားျခင္း ျဖစ္သည္။ “ေဖေဖတည္ေထာင္ထားသည့္ တပ္မေတာ္ၾကီး” ဟူသည္မွာ မိမိနွင့္ ပုဂၢိဳလ္ေရးအရ ဆက္စပ္မႈကို ေရွ ့တန္းတင္ေဖၚထုတ္ျပီး ျမန္မာစစ္တပ္၏ လုပ္ရပ္မွန္သမွ်ကို မွားမွားမွန္မွန္ျပည္ဖံုးကားခ်ထား၊ ၀ိုင္း၀န္းဖံုးကြယ္ေပးထား၊ မတရားဖိနွိပ္မႈ မွန္သမွ်ကို ဆက္ျပဳခြင့္ေပးထားျခင္း၊မည္သို ့မွ်အေရးယူေဆာင္ရြက္ျခင္း မရွိဘဲ လွ်စ္လွ်ဴရႈထားျခင္း ျဖစ္သည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကတိုင္းရင္းသားျပည္နယ္မ်ား၏ ခြဲထြက္ခြင့္ကို အသိ အမွတ္ျပဳခဲ့သည္။ ဤသည္မွာတန္ဘိုးျဖစ္သည္။“၁၀ နွစ္ ေနလို ့မွ ခြဲမထြက္ျခင္ေအာင္ မလုပ္နိုင္လွ်င္က်ဳပ္တို ့
ဗမာေတြ ညံ့လို ့ေပါ ့” ဟူ၍ အတိ အလင္း ေျပာသြားခဲ့သည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း နွစ္ရာျပည့္က်င္းပေနသည့္မည္သည့္အခမ္းအနားတြင္မွ် ဤတန္ဘိုးကို ေဖၚထုတ္ျခင္း မျပဳၾက။ ခြဲထြက္ရန္ အားေပးလိုျခင္းမဟုတ္။တိုင္းရင္း သားျပည္နယ္မ်ားတြင္ ခြဲထြက္ခြင့္ပါ၀င္သည့္ နိုင္ငံေရးအခြင့္အေရးရွိေၾကာင္းကိုနားလည္လက္ခံမွသာ အမ်ိဳးသား ျပည္နယ္မ်ားျဖင့္သာ ဖြဲ ့စည္းသည့္ ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စုေပၚလာျပီးတန္းတူေရးကို လက္ေတြ ့ေဖၚေဆာင္နိုင္မည္ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ပင္။
ပဥၥမ တိမ္သလႅာ မွာအရာကိစၥမ်ား၏ ဆက္စပ္မႈကို မျမင္ျခင္း၊ ျမင္ေအာင္မၾကည့္ျခင္း၊ ျမင္ေသာ္လည္း မျမင္ေယာင္ျပဳေနျခင္းျဖစ္သည္။ မျဖစ္သင့္ တဲ့ ျပည္တြင္းစစ္ၾကီးကိုဖန္တည္း၊ ျပည္တြင္းစစ္ကို အေၾကာင္းျပျပီးတိုင္းျပည္ဘ႑ာေငြမ်ားကိုစစ္အစိုးရနွင့္ ျမန္မာ့ တပ္မေတာ္က ထင္သလို သံုးေန ၾကသျဖင့္ ပညာေရးအသံုး စားရိပ္ က်ဆင္း၊လူငယ္မ်ား၏ ပညာေရးကိုထိခိုက္ ေနရေၾကာင္းျဖင့္ ဆႏၵျပေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ားက စတင္ေထာက္ျပေနၾကျပီျဖစ္သည္။ တိုင္းရင္းသားေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ ့အစည္းမ်ားက မၾကား၍လား မသိ။ အေတြ ့အၾကံဳရင့္ေနျပီ ျဖစ္ၾကသျဖင့္ ျမင္ေအာင္ မၾကည့္ျခင္းေတာ့ မျဖစ္နိုင္၊ မျမင္ေယာင္ေဆာင္ေနျခင္းလားမေျပာတတ္။ စစ္အစိုးရ ျပဌာန္း လိုက္သည့္ အမ်ိဳးသား ပညာေရးဥပေဒတြင္ တင္းၾကပ္သည့္ ဗဟိုခ်ဳပ္ကိုင္မႈကိုက်င့္သံုးထားေၾကာင္းထင္ရွား သည္။ သို ့ျဖစ္လွ်င္ ပညာေရး အရ အမ်ိဳးသားျပည္နယ္မ်ား၏ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္၊စီမံခြင့္ကို ထိခိုက္မည္ ဟူသည္မွာ ေဗဒင္ ေမးရန္ပင္မလို။ သို ့ရာတြင္ ေက်ာင္းသားမ်ား၏ ပညာေရးလႈပ္ရွားမႈမွာျပည္နယ္မ်ားနွင့္ မဆိုင္သကဲ့သို ့ပင္ ျငိမ္သက္ ေနၾကသည္။
အာဏာကို ဆည္းကပ္သည့္ မူကိုသာ အဓိက ကိုင္စြဲထားျပီး လူထုတိုက္ပြဲကို အားမျပဳလိုေသာအခါပဥၥမ တိမ္သလႅာ ဖံုးလႊမ္းမႈမွာ အေမွာင္တိုက္ကဲ့သို ့ပင္ျဖစ္သြားေတာ့သည္။လူထုတိုက္ပြဲျဖစ္လာနုိင္သည့္ ေက်ာင္းသားမ်ား ၏ ပညာေရးေတာင္းဆိုမႈကို မွန္ကန္စြာ ေထာက္ခံအားေပးအတူရပ္ခဲ့သည့္ ေဒါက္တာသိန္းလြင္အား ပါတီေခါင္း ေဆာင္မႈ ေနရာမွပင္ ဖယ္ရွားပစ္ခဲ့သည္မွာအံၾသဘြယ္ရာပင္။ ဘက္နွစ္ဘက္လံုးက အင္ျပည့္ အားျပည့္ေထာက္ခံမႈ မရသည္ကို အခြင့္ေကာင္းယူျပီးစစ္အစိုးရက အၾကမ္းဘက္သည့္ နည္းလမ္း မ်ားကို က်င့္သံုးဖိနွိပ္သျဖင့္ ေက်ာင္း သားထု၏ပညာေရးလႈပ္ရွားမႈ က်ဆံုးသြားမည္ဆိုလွ်င္ ျငိမ္းခ်မ္းမႈအတြက္လည္း အားမျဖစ္ေစနိုင္ပါ။
အထက္ပါ တိမ္သလႅာ ငါးခုကို ပယ္ရွားျပီး အမွန္တရားေပၚရဲရဲရပ္တည္ကာ ဆက္စပ္ စုေပါင္းၾကိဳးပမ္း နိုင္လွ်င္ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ကို ဆန္ ့က်င္ရပ္တည္သည့္လူထုၾကီး နွင့္ လူထုအသင္းအဖြဲ ့မ်ားအတြင္းတြင္လည္း ေကာင္း တန္းတူေရး နွင့္ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္အတြက္တိုက္ပြဲ၀င္ေနသည့္ တိုင္းရင္းသားေတာ္လွန္ေရး အဖြဲ ့အစည္း မ်ား အတြင္းတြင္လည္းေကာင္းယံုၾကည္မႈ တည္ေဆာက္နိုင္လာၾကပါမည္။ စစ္အာဏာရွင္စနစ္သည္ မေၾကပ်က္ နိုင္သည့္ သံမဏိတံုးၾကီးမဟုတ္ပါ။ျငိမ္းခ်မ္းေရးနွင့္ စပ္လွ်ဥ္းျပီး တိုင္းရင္းသားအင္အားစုမ်ားအေပၚအျပစ္ဖို ့သည့္ အေနျဖင့္လႊဲခ်မႈ၊ ကာခ်ဳပ္မင္းေအာင္လႈိင္ ျပဳသြားျခင္းမ်ိဳးကို အတုမယူသင့္ပါ။ ျငိမ္းခ်မ္းေရးသည္တိုင္းရင္းသား ေပါင္းစံုလူထုမ်ား၊ လူထု အသင္းအဖြဲ ့မ်ားလက္ထဲတြင္ ရွိသည္အမွန္ပင္။ စစ္အာဏာရွင္တစုကမေပးလည္း ရေအာင္ကို ယူၾကမည္ဟု ခိုင္ခိုင္မာမာ ပိုင္းျဖတ္ၾကရံုသာ လိုပါသည္။
ေနျပည္ေတာ္တြင္ ျပည္ေထာင္စုေန့ညစာစားပြဲ၌ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ ့ ၁၃ ဖြဲ ့တက္ခဲ့ ေသာ္လည္းစစ္အစိုးရလိုလားသည့္ သေဘာတူညီခ်က္ဟူသည္ကို ၄ ဖြဲ ့သာ လက္မွတ္ထိုးခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။ စင္စစ္အားျဖင့္နွစ္ဖြဲ ့မွ်သာျဖစ္သည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ကရင္သံုးဖြဲ ့မွာ မူလေကအင္ယူ တဖြဲ ့တည္းမွွ်သာျဖစ္ေသာေၾကာင့္ပင္။ က်န္သည့္ အဖြဲ ့အမ်ားစုၾကီးမွာ ေၾကြးသည့္ညစာကို စားကာမည္သည့္လက္မွတ္ မွ် မထိုးဘဲ ခပ္တည္တည္ ျပန္လာၾကသည္။ ဤသည္ကို ၾကည့္ရံုမွ်နွင့္စစ္အစိုးရသည္ မိမိ၏ နိုင္ငံေရးအားကို ခ်ိန္ဆသင့္သည္။ နိုင္ငံေရးအရ ဟုိလွည့္ သည္လွည့္ လုပ္ေနမႈမ်ား၊ဟိုဟုိသည္သည္လုိက္ ျပသနာရွာက စစ္ေရးစြမ္းရည္ျပရန္ၾကိဳးစားျခင္းျဖင့္ မိမိေအာက္ေျခတပ္သားမ်ားအား မလိုအပ္ဘဲ ေသတြင္းသို ့ပို့ေနမႈမ်ားအား ရပ္တန္းကရပ္သင့္သည္။ ထို ့ေနာက္ စစ္မွန္သည့္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးသေဘာ တူညီခ်က္မ်ားက်လာေအာင္ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ကာ ျငိမ္းခ်မ္းသည့္ နည္းလမ္းသက္သက္ျဖင့္သာ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုသစ္တည္ေဆာက္မႈကိုေရွ ့ရႈသင့္သည္။
ဦးေအာင္ထူး (လူ ့အခြင့္အေရးေရွ့ေန)
ဥပေဒအေထာက္အကူျပဳကြန္ရက္ တည္ေထာင္သူ ၂၀၁၅ ခုနွစ္ ေဖေဖၚ၀ါရီလ ၁၅ ရက္
အထက္ပါ ေ၀ါဟာရ သံုးလံုးအနက္ နိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲဟူသည္မွ စတင္ရွင္းပါမည္။
ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရးရရန္ နိုင္ငံေရးျပသနာမ်ားအားနိုင္ငံေရးအရ ေဆြးေႏြးအေျဖရွာသြားမည္ ဟူသည့္ ရပ္တည္ခ်က္မွာ တရားအရ မွန္ကန္ေၾကာင္းယံုမွားစရာမလိုပါ။ယင္းကို တိုင္းရင္းသားေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ ့အစည္း အေျမာက္အမ်ားက ဆယ္စု နွစ္မ်ားစြာ ကိုင္စြဲလာခဲ့ၾကသည္။သို ့ရာတြင္ ယခုအုပ္ခ်ဳပ္ေနသည့္ အရပ္သား အသြင္ယူ စစ္အစိုးရက နိုင္ငံေရးေဆြး ေႏြးပြဲမ်ားက်င္းပေပးနိုင္ေရးအတြက္
တနိုင္ငံလံုးအပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး စာခ်ဳပ္ကို အရင္ ဦးစြာ လက္မွတ္ထိုးၾကေစလိုေၾကာင္းဖိအားေပးလာေသာအခါတြင္မူ ယင္းနိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲ ဟူသည္မွာ မိမိတို ့မူလေျမွာ္မွန္းခ်က္ နွင့္ ကိုက္ညီမႈ ရွိမရွိ စိစစ္ရန္လိုအပ္လာပါသည္။
နိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲမ်ား က်င္းပေပးပါမည္ဟု ကမ္းလွမ္းပါလွ်က္ တနိုင္ငံလံုး အပစ္ရပ္စာခ်ဳပ္ကို လက္မွတ္ ထိုးရန္ ျငင္းဆန္ေနျခင္းမွာျငိမ္းခ်မ္းေ၇း မလိုလားသည္ကိုျပရာေရာက္ေၾကာင္းျဖင့္ စစ္အစိုးရအာဏာပိုင္မ်ား၊ ၄င္းတို့ နွင့္ နီးစပ္သည့္အသိုင္းအ၀ိုင္းမ်ားက ယိုးစြပ္တိုက္ခိုက္လာသည္။ ျငိမ္းခ်မ္းေရးဟာတိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ ့ေတြ ရဲ ့လက္ထဲမွာဘဲ ရွိတယ္ ဟူ၍ပင္ ကာခ်ဳပ္မင္းေအာင္လႈိင္က ထုတ္ေဖၚလာသည္။ ဆိုလိုသည္မွာတနိုင္ငံ လံုး အပစ္ရပ္ စာခ်ဳပ္ကို လက္မွတ္မထိုးျခင္တဲ့ ငမိုက္သားေတြေၾကာင့္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးမရတာဘဲဟု တိုက္ရိုက္အျပစ္ တင္လိုက္ျခင္း ျဖစ္သည္။ နိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲ တခု တည္းကို အဓိကထားလြန္းခဲ့ျခင္းအေပၚစစ္အစိုးရက ယင္းအညွာ ကို ကိုင္၍ ခ်ီလိုက္ေသာအခါ လႈပ္ရွားရ ခက္ျပီး လူထုကပင္ ထင္ေယာင္မွားနိုင္သည့္ အေျခအေနတခုသို ့ေရာက္ သြားျခင္းျဖစ္သည္။
နိုင္ငံေရးျပသနာမ်ားအား နိုင္ငံေရးအရ ေဆြးေႏြးအေျဖရွာသြားမည္ဟူသည့္ေၾကြးေၾကာ္သံမွာ ေကာင္းမြန္ သည့္တရား ျဖစ္ျပီး က်င့္သံုးသင့္ေသာ္လည္း ေ၀ါဟာရ၏အ၀န္းအ၀ိုင္းမွာ လြန္စြာက်ယ္၀န္းလြန္းသည္။ ေဘာင္မရွိ။ ေဘာင္ရွိလွ်င္လည္း ယင္းေဘာင္မ်ားကိုကိုယ္လိုသလိုအဓိပၸါယ္ဖြင့္နိုင္ေနၾကသည္။ အထူးသျဖင့္ မိမိ၏ ရပ္တည္ခ်က္ ခိုင္မခိုင္၊ဦးတည္ရာလမ္းေၾကာင္းတည့္မတည့္၊ အျမတ္ထက္အရံႈးပိုမ်ားေနမေန၊ မပိုင္း ျဖတ္နိုင္ေတာ့ဘဲစစ္ေခါင္း ေဆာင္ေဟာင္းသစ္မ်ားနွင့္ အေပၚယံေတြ ့ဆံုမႈ မ်ား တြင္သာ အလီလီ ၀ဲလည္၊ အာဏာ၏အ၀န္းအ၀ိုင္းတြင္ သာယာ သြားေသာအခါ နိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးမႈ ဟူေသာ အနွစ္သာရသည္ပင္လွ်င္ ပ်က္ရေတာ့မည့္ ကိန္း ဆိုက္လာသည္။
စစ္အာဏာရွင္စနစ္ ဆန္ ့က်င္ေရးတိုက္ပြဲအလီလီႏႊဲခဲ ့သည့္ အေတြ ့အၾကံဳရင့္ က်က္ေသာ ပုဂၢိဳလ္ၾကီး မ်ား၏ နိုင္ငံေရးသံုးသပ္ခ်က္မ်ားမွာအက်ိဳးရွိလွေၾကာင္းအသိအမွတ္ျပဳရပါမည္။ သို ့ရာတြင္ စစ္အာဏာရွင္ စနစ္ ဆန္ ့က်င္ေရး လႈပ္ရွားမႈထိထိေရာက္ေရာက္လုပ္ခဲ့ဘူးျခင္းမရွိ၊လုပ္ခဲ့ဘူးေသာ္လည္း တိုင္းရင္းသားမ်ား၏ ဘ၀ကို လက္ေတြ ့ျဖတ္သန္း ခံစားမႈမရွိဘဲ နိုင္ငံေရးအေႏၱ၀ါသိက လုပ္လိုသူမ်ားက (ဟုိဘက္အတြက္လည္း မွန္သလိုလို၊ သည္ဘက္ တြက္လည္း ဟုတ္သလိုလိုစကားလံုးမ်ား ျဖင့္) ရႈတ္ေထြးသည့္ သေဘာထား ယူဆခ်က္မ်ား တင္ေပး လုိက္ေသာအခါ လူထု အမ်ားစုၾကီးမွာ မည္သို ့နားလည္ရမည္မသိ။ နိုင္ငံေရးဟူေသာ ေ၀ါဟာရသံသရာ တြင္ လည္ခံေနၾကျပီး ျငိမ္းခ်မ္းေရးမွာေရွ ့မတိုး နိုင္ေတာ့။
ျမန္မာနိုင္ငံ ျငိမ္းခ်မ္းေရးျပသနာမ်ားကိုခ်ဥ္းကပ္ရာတြင္ နိုင္ငံေရးဘက္ တဘက္တည္း ကို အဓိက ထား လြန္းျခင္းမ်ိဳးမျဖစ္သင့္ပါ။ နိုင္ငံေရး၊ဥပေဒ နွင့္ နိုင္ငံတကာ ဟူသည့္ ဘက္သံုးဘက္၊ ရႈေဒါင့္ သံုးခုမွ ခ်ဥ္းကပ္မွ သာလွ်င္ မွန္ကန္သည့္အေျဖရနိုင္ဘြယ္ ရွိပါသည္။
ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ အာဏာရခဲ့သည့္ စစ္ေခါင္းေဆာင္အဆက္ဆက္ကေဆြးေႏြးပြဲမ်ား အေပၚခ်ဥ္းကပ္ပံုမွာ လူလည္က်လြန္းခဲ့သည္ဟု ဆိုနိုင္သည္။ နိုင္ငံေရးအရ ေဆြးေႏြးအေျဖရွာသြားမည္ ဟူသည့္ ေၾကြးေၾကာ္သံအေပၚ ျငင္းဆိုခဲ့ျခင္းမရွိ။လက္ေတြ ့အရမူ ဥပေဒကို အဓိကသံုးကာ နိုင္ငံေရးကို ကိုင္လႈပ္ခဲ့ေၾကာင္းေတြ ့နိုင္သည္။၁၉၆၃ ခုနွစ္ ေဆြးေႏြးပြဲမ်ားမတိုင္ခင္တြင္ (၄င္းတို ့အာဏာတည္ေဆာက္ေရးအတြက္ အဟန္ ့အတားျဖစ္ေစသည့္)၁၉၄၇ ခုနွစ္ ဖြဲ ့စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို ဖ်က္သိမ္းခဲ့သည္။ ၄င္းတို ့အလိုက်ေရးဆြဲထားသည့္၁၉၇၄ ခုနွစ္ဖြဲ ့စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒေပၚလာေအာင္လုပ္၊ ယင္းကိုကိုးကားကာ ေဆြးေႏြးပြဲမ်ားအားဖ်က္ပစ္ခဲ့သည္။
၁၉၈၀ ခုနွစ္တ၀ိုက္တြင္ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္တီကေတာင္းဆိုခဲ့ေသာ ပါတီစံုစနစ္၊ ကခ်င္အမ်ိဳး သားလြတ္ ေျမာက္ေရး အဖြဲ ့(ေကအိုင္အို) ကေတာင္းဆိုခဲ့ေသာ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ စသည္မ်ားမွာ ၁၉၇၄ ဖြဲ ့စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒနွင့္မညီေၾကာင္းအေၾကာင္းျပကာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေန၀င္း က ပယ္ခ်ခဲ့ သည္။ ယခုလက္ရွိ စစ္အစိုးသစ္ ဦးသိန္းစိန္ဦးေဆာင္က်င္းပေနသည့္ ေဆြးေႏြးပြဲဟူသည္မ်ားတြင္လည္း အနွစ္သာရ အရ အလားတူပင္ ျဖစ္ေၾကာင္းေတြ့ရသည္။ စစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ား စိတ္ၾကိဳက္ေရးဆြဲထားသည့္ ၂၀၀၈ ခုနွစ္ဖြဲ ့စည္းပံုေအာက္သို့ဆြဲသြင္းေနမႈမ်ားကိုသာ အဓိက ထင္ထင္ရွားရွား ေတြ ့ ျမင္ေနရသည္။ ဥပေဒကို သံုးကာ နိုင္ငံေရးကိုထိန္းခ်ဳပ္ရန္ ၾကိဳးပမ္းေနဆဲျဖစ္သည္။
ခ်ဳပ္လိုက္လွ်င္ စစ္အစိုးရမ်ားအဆက္ဆက္ဘက္ကနွာတဖ်ားမက သာေနေသာအခ်က္မွာ ၄င္းတို ့အာဏာ တည္ျမဲေရးအတြက္ ဥပေဒမ်ားကို ကိုင္စြဲအသံုးခ်ေနနိုင္ျခင္းျဖစ္သည္။ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ ့အစည္းမ်ားဘက္တြင္ မူ အမ်ားစုၾကီးမွာ နိုင္ငံေရးျပသနာမ်ားအား နိုင္ငံေရးအရေဆြးေႏြးအေျဖရွာသြားမည္ဟူသည့္ ေၾကြးေၾကာ္သံထဲတြင္သာ ၀ဲလည္လွ်က္ရွိသည္။ ဥပေဒေၾကာင္းအရေလ့လာပ်ံ ့ပြား အသံုးခ်သြားမည္ ဟူသည့္လုပ္ငန္းစဥ္မ်ား ရွိသင့္သေလာက္ ရွိေနျပီျဖစ္ေသာ္လည္းနိုင္ယွဥ္ျခင္းအရမူ လြန္မင္းစြာ နည္းပါးေနေသးသည္။
လက္ရွိ စစ္အစိုးရ၏ ဥပေဒလွည့္ကြက္တခုကိုတင္ျပပါမည္။
ဘက္နွစ္ဘက္ ေဆြးေႏြးပြဲမ်ားကို ျဖတ္သန္းျပီး ယခုအခ်ိန္အထိ ေနာက္ဆံုးရလာဒ္အျဖစ္ရရွိထားေသာ တနိုင္ငံလံုးအပစ္ရပ္စာခ်ဳပ္စတုတၳ (မူၾကမ္း) အခန္း (၆)အပုဒ္ ၂၃ တြင္ “ဤသေဘာတူညီခ်က္ကို------------------------------------------- အနီးကပ္ဆံုးက်င္းပမည့္ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္အစည္းအေ၀း သို ့တင္သြင္းကာ အတည္ျပဳခ်က္ရယူရန္ သေဘာတူညီေၾကာင္း” ပါရွိသည္။
စစ္အစိုးရအေနျဖင္တနိုင္ငံလံုး အပစ္ရပ္စာခ်ဳပ္စာခ်ဳပ္ကိုလႊတ္ေတာ္သုိ ့တင္သြင္းအတည္ျပဳခ်က္ယူေစလို ျခင္းမွာ မည္သည့္ရည္ရြယ္ခ်က္ေၾကာင့္နည္း။
လႊတ္ေတာ္မွာ ၂၀၀၈ဖြဲ ့စည္းပံုအရဖြဲ ့စည္းထားျခင္းျဖစ္ရာ ယင္း၏ ၾကီးၾကပ္ကြပ္ကဲမႈ၊ လမ္းညႊန္မႈ ကို နာခံေစျခင္းျဖင့္ ေဆြးေႏြးပြဲျဖစ္စဥ္တခုလံုးအား ၂၀၀၈ ဖြဲ ့စည္းပံု ေအာက္သို ့ဆြဲသြင္းလိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။ ထို ့အျပင္ အတည္ျပဳ၊မျပဳ ဆိုသည္ မ်ားနွင့္ စပ္လွ်ဥ္း၍ ဥပေဒေၾကာင္းမ်ားကို ေထာက္ကာ လႊတ္ေတာ္နွင့္ အစိုးရအၾကားတြင္ဟိုပို ့သည္ေရႊ ့နွင့္ ေဘာလီေဘာ ပုတ္သလို ကစားေနၾကဦးမည္ဆိုလွ်င္ တိုင္းရင္းသားေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ ့မ်ားမွာ ေငးငိုင္ထုိင္ၾကည့္ေနရံုမွ တပါး မည္သို ့မွ် တတ္နိုင္မည္ မဟုတ္ပါ။ ပို၍ဆိုးသည္မွာလႊတ္ေတာ္သို ့တင္သြင္းျပီး အတည္ျပဳ ခ်က္ယူရန္ဟု ေဖၚျပထားေသာ္လည္း အတည္ မျပဳပါက မည္သို့ဆက္လက္ေဆာင္ရြက္မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း မပါရွိ။ သို ့ျဖစ္၍ ယင္းျပဌာန္းခ်က္ ထည့္သြင္းျခင္းမွာ မရိုးသားသည့္ ရည္ရြယ္ခ်က္ဟု တဘက္တြင္ ေကာက္ယူနုိင္ သည္။
နွစ္ဘက္ သေဘာတူစာခ်ဳပ္ကို လႊတ္ေတာ္သို ့တင္သြင္းျပီးအတည္ျပဳခ်က္ယူျခင္းျဖင့္ ျပဌာန္းဥပေဒ Positive Law သဘြယ္ သေဘာေဆာင္ျပီး တျပည္လံုးလႊမ္းျခံဳသက္ေရာက္ေစနိုင္မည္ျဖစ္သျဖင့္ ယင္းမွာ ရိုးသား သည့္ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ားလား ဟု အျခားတဘက္တြင္ေျမွာ္မွန္းနိုင္သည္။ သို ့ရာတြင္ ယင္းကို ျပည္တြင္းဥပေဒအရ သာမက နိုင္ငံတကာ ဥပေဒနွင့္ဆက္စပ္ ေဖၚေဆာင္နိုင္မွသာ လက္ေတြ ့အက်ိဳးရွိနိုင္ပါမည္။ နိုင္ငံတကာ အေတြ ့အၾကံဳမ်ားအရ ျငိမ္းခ်မ္းေရး စာခ်ဳပ္ကို ဥပေဒရႈေဒါင့္မွ ခ်ဥ္းကပ္ရာတြင္ နွစ္မ်ိဳးရွိသည္။ယင္းမွာ အမာစား ဥပေဒ Hard Law နွင့္ အေပ်ာ့စား ဥပေဒ Soft Law ဟူ၍ျဖစ္သည္။ ယင္းနွစ္ခုမွာမည္သို ့ကြာျခားသနည္း။
တိုင္းျပည္၏ တရား၀င္လႊတ္ေတာ္တရပ္က ျပဌာန္းလိုက္ေသာဥပေဒသည္ Hard Law အမာစား ဥပေဒ ျဖစ္သည္။ ယင္းကို ခ်ိဳးေဖါက္ပါက အေရးယူေဆာင္ရြက္နိုင္ေရး(Enforcement)အတြက္ တရားရံုးအဆင့္ဆင့္၊ တရား စြဲအဖြဲ ့၊ ရဲတပ္ဖြဲ ့နွင့္ အျခား လံုျခံဳေရးအဖြဲ့အစည္းမ်ားကို အသံုးခ်နိုင္ေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။
ပဋိပကၡျဖစ္ရသည့္ အေျခခံအေၾကာင္းရင္းမ်ားအေပၚတြင္ ညွိနိုင္းေဆြးေႏြးျပီးမူေဘာင္ဆိုင္ရာသေဘာတူ ညီခ်က္မ်ားခ်မွတ္၊ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးကို ထိမ္းသိမ္းျပီး ျငိမ္းခ်မ္းေရးသေဘာတူညီခ်က္မ်ားရယူနိုင္ခဲ့သည့္ နိုင္ငံ မ်ား ရွိခဲ့သည္။ ယင္းတို ့အနက္ အခ်ိဳ ့တို ့တြင္ အမာစား ဥပေဒမ်ားကို ျပဌာန္းနိုင္ခဲ့သည္။ အထင္ရွား ဆံုး နိုင္ငံမွာ ေတာင္အာဖရိက သမတနိုင္ငံျဖစ္သည္။ယင္း၏ ျငိမ္းခ်မ္းေရး သေဘာတူညီခ်က္မွာ ၾကားျဖတ္ဖြဲ ့စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒ[i] ျဖစ္ခဲ့သည္။ယင္းတြင္ အသြင္ကူးေျပာင္းေ၇းကာလ ျပဌာန္းခ်က္မ်ား[ii] ပါရွိခဲ့သည္။၄င္းအရ ေရြးေကာက္ပြဲကို ျဖတ္သန္းကာ ဖြဲ ့စည္းပံုအေျခခံဥပေဒဆိုင္၇ာ ညီလာခံမွတဆင့္ ဖြဲ့စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ သစ္တရပ္[iii] ျပဌာန္းက်င့္သံုးနိုင္ခဲ့သည္။ ကင္ညာနိုင္ငံတြင္ အမ်ိဳးသားသေဘာတူညီခ်က္နွင့္ ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးဥပေဒ(၂၀၀၈)[iv] ကိုအတည္ျပဳက်င့္သံုးနိုင္ခဲ့သည္။ ေျမာက္ပိုင္းအိုင္ယာလန္တြင္ ၂၀၁၀ ခုနွစ္ မတ္လ ၉ ရက္ေန ့၌ ေဟးလ္ေဘာရိုးသေဘာတူညီ ခ်က္[v]ကို ပါလီမန္က အတည္ျပဳေပးခဲ့သည္။
ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးသေဘာတူညီခ်က္မ်ားမွတဆင့္ အမာစား ဥပေဒမ်ား ေပၚေပါက္ က်င့္သံုးနုိင္ ဘြယ္အေျခအေနကို အထက္ပါ နိုင္ငံမ်ားနွင့္နိုင္းယွဥ္ေလ့လာနုိင္ပါသည္။ ေတာင္အာဖရိက နိုင္ငံတြင္ ဒီကလပ္ ေခါင္း ေဆာင္သည့္ လူျဖဴအာဏာရွင္အစိုးရနွင့္ ညွိနိုင္းေဆြးေႏြးခဲ့ေသာ နယ္လ္ဆင္ မန္ဒဲလား ဦးေဆာင္ခဲ့သည့္ အာဖရိက အမ်ိဳးသားကြန္ဂရက္(ANC)[vi] သည္ လူျဖဴလူမဲ ခြဲျခားအုပ္ခ်ဳပ္သည့္ စနစ္[vii] ကို အသက္သြင္းထားသည့္ ထိုစဥ္က တည္ဆဲ ၁၉၈၃ ခုနွစ္ဖြဲ ့စည္းပံုကို လက္မခံခဲ့ပါ။ ဖြဲ ့စည္းပံုအေျခခံဥပေဒသစ္တရပ္ကို ေရးဆြဲ အတည္ျပဳ က်င့္သံုးသြားေရးကိုသာ ေတာင္းဆိုခဲ့သည္။ ဒီကလပ္ေခါင္းေဆာင္သည့္ လူျဖဴအစိုးရကလည္း လက္ခံ ေဖၚ ေဆာင္ေပးခဲ့ရသည္။
ျမန္မာနိုင္ငံတြင္မူ နယ္လ္ဆင္မန္ဒဲလား၏ရပ္တည္ခ်က္မ်ိဳးနွင့္ ဆန္ ့က်င္ကာ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ကို အထင္ အရွား အသက္သြင္းထားသည့္ ၂၀၀၈ ဖြဲ ့စည္းပံုအားေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကလက္ခံေခါင္းလွ်ိဳးကာလႊတ္ေတာ္ အတြင္း သို ့၀င္ေရာက္ သြားခဲ့သည္။ ဤတြင္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲျဖစ္စဥ္မ်ားမွတဆင့္ အမာစား ဥပေဒ ျဖစ္သည့္ ဖြဲ ့စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒသစ္တရပ္ေရးဆြဲအတည္ျပဳက်င့္သံုးေရးမွာအခက္ၾကံဳသြားရသည္။ လႊတ္ေတာ္အတြင္းတြင္ သူမကိုယ္တိုင္ ေခါင္းေဆာင္ကာ ဖြဲ ့စည္းပံု၏ အေျခခံေက်ာရိုးမ်ားကို တစြန္းတစမွ် ျပင္ဆင္နုိင္ျခင္းမရွိ။ အေျခခံ ေက်ာရိုးမ်ား ကို ျပင္ရန္စိုးစဥ္းမွ်ပင္ ၾကိဳးပမ္းျခင္းမရွိ။ လႊတ္ေတာ္ျပင္ပထြက္လႈပ္ရွားရာတြင္လည္း အေျခခံေက်ာရိုး မ်ား တစံုလံုးျပင္ရန္ ေတာင္းဆိုရမည့္အစား စစ္အစိုးရက မွ်ားေပးလိုက္သည့္ ပုဒ္မ ၄၃၆ ျပင္ေရးလမ္းေၾကာင္း ကိုသာ ေလွ်ာက္ခဲ့သည္။
(၂၀၀၈ ဖြဲ ့စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ သက္ဆိုးရွည္ေစရန္ ၂၀၁၅ ေရြး ေကာက္ပြဲ မတိုင္မီအတြင္းတြင္စစ္အစိုးရ က ျပည္လံုးကြ်တ္ဆႏၵခံယူပြဲက်င္းပကာ ပုဒ္မ ၄၃၆ ကို ျပင္ေပးေကာင္း ေပးနိုင္သည္။တခ်က္ခုတ္ နွစ္ခ်က္ျပတ္ေစရန္ ျဖစ္သည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို နိုင္ငံေရးထြက္ေပါက္ေပးလိုက္ရန္နွင့္ ၂၀၀၈ ဖြဲ ့စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို ျပင္၍ ရနုိင္ေၾကာင္း လက္ေတြ ့ျပကာ တိုင္းရင္းသားေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ ့အစည္းမ်ားအား ၂၀၀၈ ဖြဲ ့စည္းပံုေအာက္သို ့ျပန္ လည္ ဆြဲသြင္းလိုက္ရန္ ျဖစ္သည္။စစ္အစိုးရ အဆက္ဆက္၏ နိုင္ငံေရးသည္ ဥပေဒကို ၄င္းတို ့အလိုက်ကိုင္တြယ္ လွည့္စားမႈျဖင့္လႊမ္းျခံဳခဲ့သည္ ဟု ဆိုနုိင္သည္။)
ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုဆိုင္ရာသေဘာထားကိုျပည္ေထာင္စုေန႔တြင္လက္မွတ္ထိုးၾကရန္ ယူအန္အက္ဖ္စီ ဥကၠ႒ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး အင္ဘန္လက သမၼတဦးသိန္းစိန္ထံ ၂၀၁၅ ခုနွစ္ဇန္န၀ါရီလ ၁၈ရက္ေန႔ကေပးပို ့သည့္ ကမ္းလွမ္း စာတြင္ “ျပည္ေထာင္စုသမၼတျမန္မာႏိုင္ငံကို ဒီမိုကေရစီေရး၊ အမ်ဳိးသားတန္းတူေရးနွင့္ ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္အခြင့္ အေရးမ်ား အာမခံခ်က္ အျပည့္အ၀ရွိသည့္ အမ်ဳိးသားျပည္နယ္မ်ားကိုအေျခခံ၍စစ္မွန္ေသာ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ရန္ သေဘာတူၾကသည္။” ဟု ပါရွိေၾကာင္းသိရသည္။[viii]တိုင္းရင္းသားတပ္ေပါင္းစု က တကယ္တန္း အတိ အက် ကမ္းလွမ္းလာေသာအခါ ဖက္ဒရယ္ကိုအသံေကာင္း ဟစ္ရံုမွ် ဟစ္လွ်က္ရွိေသာ ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရက မသိက်ိဳးက်င္ျပဳထားလိုက္သည္။ တုတ္တုတ္မွ် မလႈပ္ေတာ့။ ယူအင္န္အက္ဖ္စီ ဒုဥကၠဌ ျဖစ္ျပီး NCCT ၏ဥကၠဌ လည္းျဖစ္သူ နိုင္ဟံသာက “ဖက္ဒရယ္ကို အေပၚယံ ေလာက္ဘဲ အစိုးရက လက္ခံတယ္ ဆိုတာေပၚသြားျပီ။” ဟု ေထာက္ျပခဲ့သည္။
၄င္းက ဆက္လက္၍ “ျပည္နယ္ဆိုတာျပည္နယ္တို ့၊ တုိင္းတို႔နဲ႔ ဆက္စုၿပီးေတာ့ ဖြဲ႔ထားတဲ့ ဖယ္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စုမ်ုိးကိုက်ေနာ္တို႔ မလုိခ်င္ဘူး။ က်ေနာ္တုိ႔ လိုခ်င္တာကေတာ့ အမ်ဳိးသားျပည္နယ္၊ အမ်ဳိးသားမ်ားျပည္နယ္။ ဥပမာ တနသၤာရီတုိင္း၊ ဧရာဝတီတုိင္း၊ အဲဒီလို ေရာေႏွာေနတဲ့ ေနရာမွာေတာ့ အမ်ုိးသားမ်ားျပည္နယ္ဆိုၿပီးအဲဒီလို ထည့္ခ်င္တယ္။ ဗမာကို ဗမာျပည္နယ္တခုသတ္ မွတ္မယ္။ ေနာက္ ေရာေႏွာေနတဲ့ ေနရာေတြကို အမ်ိုးသား မ်ား ျပည္နယ္အျဖစ္ က်ေနာ္တို႔ကအဲဒီလို သတ္မွတ္ ျခင္တယ္။”[ix] ဟူ၍ဖက္ဒရယ္၏အေျခခံအက်ဆံုးေက်ာရိုးၾကီး ကို အေသအခ်ာရွင္းျပလိုက္သည္။
ျမန္မာနိုင္ငံသား တဦးျဖစ္ရံုသာမက တိုင္းရင္းသားေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ့အစည္းမ်ားနွင့္ ေဆြးေႏြးပြဲမ်ားတြင္ ေတာက္ေလွ်ာက္နီးပါး ပါေနခဲ့ေသာ ဒုတိယ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးျမင့္စိုးက“တိုင္းရင္းသားေတြ လိုျခင္တဲ့ ဖက္ဒရယ္ ဆိုတာဘာလဲ မသိပါ။” ဟုထုတ္ေဖၚခဲ့ဘူးသည္။ သိေအာင္မၾကိဳးစား၍လည္းေကာင္း၊ မသိျခင္ေယာင္ေဆာင္၍လည္းေကာင္းျဖစ္ပါမည္။ ဗမာျပည္နယ္အပါအ၀င္ အမ်ိဳးသားျပည္နယ္မ်ားျဖင့္သာ ဖြဲ ့စည္းသည့္ ျပည္ေထာင္စုတည္ ေဆာက္ေရး ကို ၁၉၆၁ ခုနွစ္ေတာင္ၾကီးညီလာခံကထဲက ေတာင္းဆိုခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ထိုစဥ္ကသတင္းကို အေမွာင္ခ် ထားခဲ့ျပီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေန၀င္းက “တိုင္းရင္းသားေတြ ခြဲထြက္ေတာ့မယ္၊ ျပည္ေထာင္စုၾကီး မျပိဳကြဲေစဘို ့တပ္မေတာ္မွာတာ၀န္ရွိ တယ္။” ဟု ေၾကျငာကာ စစ္တပ္အာဏာသိမ္းခဲ့သည္။ ဒုတိယ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး ျမင့္စိုးနွင့္ အျခားဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး ငယ္မ်ား အဘယ္ေၾကာင့္ သိေအာင္ မၾကိဳးစားခဲ့သနည္း။
ယူအင္န္အက္ဖ္စီတိုင္းရင္းသား တပ္ေပါင္းစုသည္ လြန္ခဲ့သည့္ နွစ္ေပါင္း ၅၅ နွစ္က မူကို ျပန္တင္ေနျခင္းျဖစ္သည္။ ပို၍ပင္ ရွင္းေအာင္ တိက်ေအာင္ တင္ေနသည္။ “တိုင္းရင္းသားေတြ လိုျခင္တဲ့ ဖက္ဒရယ္ဆိုတာဒါဘဲ။” ဟု ျမန္မာလို ရွင္းရွင္းေလးေျပာေနျခင္း ျဖစ္သည္။ ယူအင္န္အက္ဖ္စီ က အဓိက တင္ျပလိုက္သည့္ “ဗမာ ျပည္နယ္[x]အပါ အ၀င္ အမ်ိဳးသားျပည္နယ္မ်ားနွင့္သာ ဖြဲ ့စည္းသည့္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု” ကို တန္းတူေရး၏ အေျခခံမူအျဖစ္ ကိုင္စြဲျပီး တိုင္းသားေတာ္လွန္ေရးအင္အားစုမ်ားက ဆယ္စုနွစ္အခ်ိဳ ့ၾကာမွ်တိုက္ပြဲ၀င္ခဲ့ၾကသည္။ ဖက္ဒရယ္ကိုလက္ခံ ပါသည္ ဟုေၾကျငာေနေသာလက္ရွိစစ္အစိုးရသည္ ဤသည္ကို ျငင္းစရာအေၾကာင္း စိုးစဥ္းမွ်မရွိ။ ျငင္းေနျခင္းမွာ အဘယ္ေၾကာင့္နည္း။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေန၀င္းေခတ္က ဆိုရွယ္လစ္အတုၾကီးေပးျပီး စစ္အာဏာရွင္စနစ္ကိုအသက္သြင္းသြား သကဲ့သို ့ ယခုစစ္အစိုးရေခတ္တြင္ ဖက္ဒရယ္ အတုၾကီးေပးကာ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ကိုပင္ဆက္လက္ အသက္သြင္း ျခင္ၾကေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ ဦးေအာင္မင္းက တဘက္တြင္ တိုင္းရင္းသားမ်ားကိုဖက္ဒရယ္ေပးမည္ဟု နုတ္မွ ေပါ့ တန္တန္ ကတိေပးေနေသာ္လည္း အျခားတဘက္တြင္ ၂၀၀၈ ဖြဲ ့စည္းပံု၌ ဖက္ဒရယ္အေျခခံမ်ား ပါရွိျပီးျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာေနသည္ကိုေထာက္ရံုမွ်နွင့္ ၄င္း၏ ရိုးသားမႈကို တိုင္းတာနိုင္သည္။
ဤတြင္ ဖက္ဒရယ္ကို အေပၚယံေလာက္ဘဲလက္ခံသူမွာ ဦးသိန္းစိန္ ေခါင္းေဆာင္သည့္ စစ္အစိုးရ တခု တည္း ဟုတ္ပါရဲ ့လားဟူ၍ ေစာေၾကာဘြယ္ျဖစ္လာသည္။
ျပည္ေထာင္စု ကို ျပည္နယ္မ်ားျဖင့္သာမက တိုင္း ခုနွစ္တိုင္းပါပါ၀င္ဖြဲ ့စည္းေရး ဟူသည့္မူ မွာ မိုးေပၚက က်လာျခင္း မဟုတ္ပါ။ စစ္အာဏာရွင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေန၀င္းက၁၉၇၄ ဖြဲ ့စည္းပံုအေျခခံဥပေဒမွ စတင္ကာ တည္ထြင္က်င့္ သံုးခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ဖြဲ ့စည္းပံုအရမ်က္လွည့္ျပလိုက္ျပီးတန္းတူေရးအေျခခံကို ဖ်က္ဆီးခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။တိုင္းရင္းသား ေတာ္လွန္ေရး အဖြဲ ့အစည္းမ်ားက ဤသည္ကို မလိုလားၾက။ ဖက္ဒရယ္ကို လက္ခံေၾကာင္း ပံုသ႑ာန္ အမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ ထုတ္ေဖၚလွ်က္ရွိၾကေသာ ဒီမိုကေရစီ အင္အားစုမ်ားသည္လည္းေကာင္း၊လႊတ္ေတာ္တြင္းေရာက္ တိုင္းရင္းသားပါတီ မ်ားသည္လည္းေကာင္း၊ အေျခခံလူထုမ်ားသည္လည္းေကာင္းယခုအခ်ိန္တြင္ မိမိတို ့၏ ရပ္တည္ခ်က္ကိုရွင္းလင္းစြာ ျပၾကရန္အခ်ိန္ေရာက္ျပီျဖစ္သည္။စစ္အာဏာရွင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေန၀င္းခ်ေပးခဲ့သည့္ မူကို ဆက္ကိုင္ထားျပီး ျပည္တြင္းစစ္ မီးကို အားေပးထားမလား။ တိုင္းရင္းသားမ်ားေတာင္းဆိုသည့္ မူကို လက္ခံေဖၚေဆာင္ျပီး ျငိမ္းခ်မ္းေရးကို ပံ့ပိုးမလား ဟူ၍ပင္။ ယူအင္န္အက္ဖ္စီ၏ ေအာက္ပါ တင္ျပခ်က္သည္ ဖက္ဒရယ္၏ မွတ္ေက်ာက္ျဖစ္လာသည္။
“ဒီမိုကေရစီေရး၊အမ်ဳိးသားတန္းတူေရးနွင့္ ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္ အခြင့္အေရးမ်ား အာမခံခ်က္အျပည့္အ၀ ရွိသည့္ (ဗမာျပည္နယ္ အပါအ၀င္) အမ်ဳိးသားျပည္နယ္မ်ားကိုအေျခခံ၍စစ္မွန္ေသာ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု”
ယူအင္န္အက္ဖ္စီသည္နိုင္ငံေရးအရ လက္နက္ၾကီးျဖင့္ပစ္ျပီး အမွန္တရားကိုေဖၚထုတ္လိုက္ပါျပီ။ ဤ နိုင္ငံေရးလက္နက္ၾကီးသည္ ၂၀၀၈ ဖြဲ ့စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို တိုက္ရိုက္ထိမွန္သြားျခင္းလည္း ျဖစ္သည္။အထက္ပါ ဖက္ဒရယ္ မွတ္ေက်ာက္သည္၂၀၀၈ဖြဲ ့စည္းပံု နွင့္ ျပဒါးတလမ္း သံတလမ္း ျဖစ္ေနေသာေၾကာင့္ပင္။ ဖက္ဒရယ္ကိုဦးတည္ျပီး ၂၀၀၈ ဖြဲ ့စည္းပံုနွင့္ ေဖၚေဆာင္မည္ ဟူသည္မွာ နိဗၺာန္ကိုေျမွာ္မွန္းျပီး ငရဲျပည္ကို ျဖတ္သန္းခိုင္းျခင္း ပင္ ျဖစ္သည္။ ငရဲတြင္းမွာသာဘ၀ဆံုးဘို ့ရွိသည္။
၂၀၁၁ ခုနွစ္မွ စ၍ေလးနွစ္တာျဖတ္သန္းခဲ့ရာတြင္ စစ္ေခါင္းေဆာင္ ေဟာင္းသစ္မ်ား၊ ၄င္းတို ့၏စီးပြားေရး ခရိုနီမ်ားနွင့္ နိုင္ငံေရးလက္ေ၀ခံ အုပ္စုမ်ားသာ အခြင့္ထူးခံစားခဲ့ရျပီး လူထု အမ်ားစုၾကီးမွာရုပ္ေရာ စိတ္ပါ ဆင္းရဲ သည္ထက္ ဆင္းရဲလာၾက ရသည္။ ဒီမိုကရက္တစ္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုဖြဲ ့စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ အသစ္တခု ေရးဆြဲအတည္ျပဳ၊ ယင္းကို ဗဟိုျပဳသည့္ ဥပေဒေဘာင္ LegalFramework အသစ္တခုကိုတည္ေဆာက္၊ တိုင္းျပည္ အေဆာက္အအံု State Institutions မ်ားကိုျပဳျပင္ေျပာင္းလဲ ဖြဲ ့စည္းနိုင္မွသာ စစ္မွန္သည့္ ျငိမ္းခ်မ္းမႈ ရနိုင္ပါမည္။
ျပည္တြင္း ျငိမ္းခ်မ္းေရးကိုလိုလားပါသည္ဟု ေၾကြးေၾကာ္ေနသူမွန္သမွ်အေနျဖင့္ ဤနိုင္ငံေရးလမ္းေၾကာင္း ကို ေထာက္ခံပံ့ပိုး လက္တြဲ ေလွ်ာက္လွမ္းရံုမွ တပါးအျခားမရွိနုိင္ေတာ့ပါ။ တိုင္းရင္းသား ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ့မ်ား ဘာေၾကာင့္ လက္မွတ္ မထိုးျဖစ္ၾကေသးသလဲ ဟု ေစာဒက မတက္သင့္ၾကေတာ့။ ဤလမ္းေၾကာင္းမွ်ကိုပင္ ေလွ်ာက္ လွမ္းရန္ အာမခံခ်က္မရလွ်င္ “နိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲက်င္းပေပးပါမည္။” ဟူ၍ ခေလးမုန္ ့ေပးေခ်ာ့သလိုျမဴဆြယ္ရံုမွ် ျဖင့္ တနိုင္ငံလံုးအပစ္ရပ္ စာခ်ဳပ္ၾကီးကို လက္မွတ္ထိုးၾကလိမ့္မည္ဟု မေျမွာ္မွန္းနိုင္။ဤသည္မွာ အမွန္တရား ျဖစ္လာ သည္။
ဤအမွန္တရားကို ျမင္နုိင္ရန္မွာနိုင္ငံေရး တိမ္သလႅာ ကင္းဘို ့လိုသည္။ မ်က္စိတြင္ တိမ္ကြယ္ေနလွ်င္ အမွန္ကို မည္သည့္အခါတြင္မွ်ျမင္နိုင္ဘြယ္မရွိ။ ပထမ တိမ္သလႅာမွာ စစ္အစိုးရ၏ ၾကိမ္းေမာင္း၊ ျခိမ္းေျခာက္၊ ၾကြား၀ါမႈမ်ားကို ယံုလြယ္ေနၾကျခင္းျဖစ္သည္။ “ကိုးကန့္ကို သံုးရက္အတြင္း အျပတ္ေခ်မႈန္းခဲ့ျပီးျပီ။” ဟူ၍ စစ္အစိုးရက ကမာၻ သိ ေဖၚထုတ္ကာအယံုသြင္းခဲ့သည္။ ျဖဲေျခာက္ ျပခဲ့သည္။ အဆိုပါ ကိုးကန္ ့အဖြဲ ့သည္ ျပန္ေထာင္လာခဲ့ျပီးမၾကာမီ ရက္ပိုင္းအတြင္းက ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ စစ္ပြဲအတြင္း စစ္အစိုးရတပ္၏ တပ္ရင္းတရင္းလံုးမွ်ထိခိုက္က်ဆံုးေအာင္ျပန္တိုက္ ျပခဲ့သည္။ ၀မ္းသာ၍ ေျပာျခင္းမဟုတ္။ စစ္အာဏာရွင္မ်ားက ကိုယ့္တိုင္းရင္းသားအခ်င္းခ်င္းကို နိုင္ငံေရး အိုးမဲသုတ္ တိုက္ခိုင္းျခင္းေၾကာင့္ က်ဆံုးသြားခဲ့ရသူမ်ားအတြက္မည္သူမွ်၀မ္းသာနိုင္မည္ မဟုတ္။ ျပည္တြင္းစစ္ျပသနာအေပၚ စစ္အစိုးရက စစ္ေရးသက္သက္ျဖင့္ခ်ဥ္းကပ္ေနသမွ် မည္သည့္အခါတြင္မွ် ေအာင္ျမင္နိုင္ဘြယ္မရွိေၾကာင္း ေထာက္ျပ လို၍ ျဖစ္သည္။
ဒုတိယ တိမ္သလႅာမွာ နိုင္ငံေရးအခြင့္အေရး ေပးသေယာင္ျပဳေသာ္လည္း ဥပေဒအရအာမခံခ်က္ ကင္းမဲ့ သည့္ လွည့္ျဖားမႈကိုယံုလြယ္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ တအမ္းပေလာင္ လြတ္ေျမာက္ေရးအဖြဲ ့၏ သာဓက မွာ အျမင္လြယ္ ဆံုးျဖစ္သည္။ ၂၀၀၅ ခုနွစ္ ဧျပီလ အတြင္းက တဖြဲ ့လံုးကိုလက္နက္ခ်ေအာင္လုပ္ခဲ့ျပီး လက္နက္ခ်ပြဲအခန္းအနားသို ့ ထိုစဥ္က ဒုတိယ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးျဖစ္ခဲ့သူဦးသိန္းစိန္ ကိုယ္တိုင္ ေအာင္ပြဲခံတက္ေရာက္ကာ ျငိမ္းခ်မ္းေရး မိန္ ့ခြန္းေျခြခဲ့ သည္။သို ့ရာတြင္ မည္သည့္ တန္းတူေရး နွင့္ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္မွ်မရေၾကာင္းျပန္ျမင္လာေသာအခါယင္းအဖြဲ ့သည္ လက္နက္ကိုင္တပ္ ျပန္လည္တည္ေထာင္နိုင္ရံုသာမက ထိထိေရာက္ေရာက္ ျပန္တိုက္နိုင္သည့္အဖြဲ့ျဖစ္လာသည္။
တတိယ တိမ္သလႅာမွာ မဟာလူမ်ိဳးၾကီး၀ါဒ ျဖစ္သည္။ စစ္အာဏာရွင္ အဆက္ဆက္က သြတ္သြင္းေပး ခဲ့ ေသာ မဟာလူမ်ိဳးၾကီး၀ါဒကို မသိမသာေသာ္လည္းေကာင္း၊ သိသိသာသာ ေသာ္လည္းေကာင္း လက္ခံထားသမွ် ကာလပတ္လံုးတန္းတူေရးကိုလက္ေတြ ့အရက်င့္သံုးနိုင္ဘြယ္မရွိ။ ျမန္မာလူမ်ိဳးကလည္းျပည္နယ္တခုအျဖစ္ လက္ခံ ရယူျပီး အျခားျမန္မာမဟုတ္သည့္ တိုင္းရင္းသားမ်ားနွင့္တန္းတူစြာ အမ်ိဳးသားျပည္နယ္၊ အမ်ိဳးသားမ်ား ျပည္နယ္မ်ား ျဖင့္ ဖြဲ ့စည္းထားသည့္ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္သြားမည္ ဟူသည္ကို ေျခာက္အိပ္မက္သဘြယ္မွတ္ယူနိုင္သည္။ ယင္းသို့ျဖစ္ေနသမွ် ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရး မရနိုင္။
စတုတၳ တိမ္သလႅာမွာ ကိုယ္လိုျခင္သည့္ ပုဂၢိဳလ္စြဲကို ဆြဲထုတ္က်င့္သံုးျပီး ကိုယ္မလိုျခင္သည့္ တန္ဘိုးကိုပစ္ပယ္ထားျခင္း ျဖစ္သည္။ “ေဖေဖတည္ေထာင္ထားသည့္ တပ္မေတာ္ၾကီး” ဟူသည္မွာ မိမိနွင့္ ပုဂၢိဳလ္ေရးအရ ဆက္စပ္မႈကို ေရွ ့တန္းတင္ေဖၚထုတ္ျပီး ျမန္မာစစ္တပ္၏ လုပ္ရပ္မွန္သမွ်ကို မွားမွားမွန္မွန္ျပည္ဖံုးကားခ်ထား၊ ၀ိုင္း၀န္းဖံုးကြယ္ေပးထား၊ မတရားဖိနွိပ္မႈ မွန္သမွ်ကို ဆက္ျပဳခြင့္ေပးထားျခင္း၊မည္သို ့မွ်အေရးယူေဆာင္ရြက္ျခင္း မရွိဘဲ လွ်စ္လွ်ဴရႈထားျခင္း ျဖစ္သည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကတိုင္းရင္းသားျပည္နယ္မ်ား၏ ခြဲထြက္ခြင့္ကို အသိ အမွတ္ျပဳခဲ့သည္။ ဤသည္မွာတန္ဘိုးျဖစ္သည္။“၁၀ နွစ္ ေနလို ့မွ ခြဲမထြက္ျခင္ေအာင္ မလုပ္နိုင္လွ်င္က်ဳပ္တို ့
ဗမာေတြ ညံ့လို ့ေပါ ့” ဟူ၍ အတိ အလင္း ေျပာသြားခဲ့သည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း နွစ္ရာျပည့္က်င္းပေနသည့္မည္သည့္အခမ္းအနားတြင္မွ် ဤတန္ဘိုးကို ေဖၚထုတ္ျခင္း မျပဳၾက။ ခြဲထြက္ရန္ အားေပးလိုျခင္းမဟုတ္။တိုင္းရင္း သားျပည္နယ္မ်ားတြင္ ခြဲထြက္ခြင့္ပါ၀င္သည့္ နိုင္ငံေရးအခြင့္အေရးရွိေၾကာင္းကိုနားလည္လက္ခံမွသာ အမ်ိဳးသား ျပည္နယ္မ်ားျဖင့္သာ ဖြဲ ့စည္းသည့္ ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စုေပၚလာျပီးတန္းတူေရးကို လက္ေတြ ့ေဖၚေဆာင္နိုင္မည္ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ပင္။
ပဥၥမ တိမ္သလႅာ မွာအရာကိစၥမ်ား၏ ဆက္စပ္မႈကို မျမင္ျခင္း၊ ျမင္ေအာင္မၾကည့္ျခင္း၊ ျမင္ေသာ္လည္း မျမင္ေယာင္ျပဳေနျခင္းျဖစ္သည္။ မျဖစ္သင့္ တဲ့ ျပည္တြင္းစစ္ၾကီးကိုဖန္တည္း၊ ျပည္တြင္းစစ္ကို အေၾကာင္းျပျပီးတိုင္းျပည္ဘ႑ာေငြမ်ားကိုစစ္အစိုးရနွင့္ ျမန္မာ့ တပ္မေတာ္က ထင္သလို သံုးေန ၾကသျဖင့္ ပညာေရးအသံုး စားရိပ္ က်ဆင္း၊လူငယ္မ်ား၏ ပညာေရးကိုထိခိုက္ ေနရေၾကာင္းျဖင့္ ဆႏၵျပေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ားက စတင္ေထာက္ျပေနၾကျပီျဖစ္သည္။ တိုင္းရင္းသားေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ ့အစည္းမ်ားက မၾကား၍လား မသိ။ အေတြ ့အၾကံဳရင့္ေနျပီ ျဖစ္ၾကသျဖင့္ ျမင္ေအာင္ မၾကည့္ျခင္းေတာ့ မျဖစ္နိုင္၊ မျမင္ေယာင္ေဆာင္ေနျခင္းလားမေျပာတတ္။ စစ္အစိုးရ ျပဌာန္း လိုက္သည့္ အမ်ိဳးသား ပညာေရးဥပေဒတြင္ တင္းၾကပ္သည့္ ဗဟိုခ်ဳပ္ကိုင္မႈကိုက်င့္သံုးထားေၾကာင္းထင္ရွား သည္။ သို ့ျဖစ္လွ်င္ ပညာေရး အရ အမ်ိဳးသားျပည္နယ္မ်ား၏ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္၊စီမံခြင့္ကို ထိခိုက္မည္ ဟူသည္မွာ ေဗဒင္ ေမးရန္ပင္မလို။ သို ့ရာတြင္ ေက်ာင္းသားမ်ား၏ ပညာေရးလႈပ္ရွားမႈမွာျပည္နယ္မ်ားနွင့္ မဆိုင္သကဲ့သို ့ပင္ ျငိမ္သက္ ေနၾကသည္။
အာဏာကို ဆည္းကပ္သည့္ မူကိုသာ အဓိက ကိုင္စြဲထားျပီး လူထုတိုက္ပြဲကို အားမျပဳလိုေသာအခါပဥၥမ တိမ္သလႅာ ဖံုးလႊမ္းမႈမွာ အေမွာင္တိုက္ကဲ့သို ့ပင္ျဖစ္သြားေတာ့သည္။လူထုတိုက္ပြဲျဖစ္လာနုိင္သည့္ ေက်ာင္းသားမ်ား ၏ ပညာေရးေတာင္းဆိုမႈကို မွန္ကန္စြာ ေထာက္ခံအားေပးအတူရပ္ခဲ့သည့္ ေဒါက္တာသိန္းလြင္အား ပါတီေခါင္း ေဆာင္မႈ ေနရာမွပင္ ဖယ္ရွားပစ္ခဲ့သည္မွာအံၾသဘြယ္ရာပင္။ ဘက္နွစ္ဘက္လံုးက အင္ျပည့္ အားျပည့္ေထာက္ခံမႈ မရသည္ကို အခြင့္ေကာင္းယူျပီးစစ္အစိုးရက အၾကမ္းဘက္သည့္ နည္းလမ္း မ်ားကို က်င့္သံုးဖိနွိပ္သျဖင့္ ေက်ာင္း သားထု၏ပညာေရးလႈပ္ရွားမႈ က်ဆံုးသြားမည္ဆိုလွ်င္ ျငိမ္းခ်မ္းမႈအတြက္လည္း အားမျဖစ္ေစနိုင္ပါ။
အထက္ပါ တိမ္သလႅာ ငါးခုကို ပယ္ရွားျပီး အမွန္တရားေပၚရဲရဲရပ္တည္ကာ ဆက္စပ္ စုေပါင္းၾကိဳးပမ္း နိုင္လွ်င္ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ကို ဆန္ ့က်င္ရပ္တည္သည့္လူထုၾကီး နွင့္ လူထုအသင္းအဖြဲ ့မ်ားအတြင္းတြင္လည္း ေကာင္း တန္းတူေရး နွင့္ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္အတြက္တိုက္ပြဲ၀င္ေနသည့္ တိုင္းရင္းသားေတာ္လွန္ေရး အဖြဲ ့အစည္း မ်ား အတြင္းတြင္လည္းေကာင္းယံုၾကည္မႈ တည္ေဆာက္နိုင္လာၾကပါမည္။ စစ္အာဏာရွင္စနစ္သည္ မေၾကပ်က္ နိုင္သည့္ သံမဏိတံုးၾကီးမဟုတ္ပါ။ျငိမ္းခ်မ္းေရးနွင့္ စပ္လွ်ဥ္းျပီး တိုင္းရင္းသားအင္အားစုမ်ားအေပၚအျပစ္ဖို ့သည့္ အေနျဖင့္လႊဲခ်မႈ၊ ကာခ်ဳပ္မင္းေအာင္လႈိင္ ျပဳသြားျခင္းမ်ိဳးကို အတုမယူသင့္ပါ။ ျငိမ္းခ်မ္းေရးသည္တိုင္းရင္းသား ေပါင္းစံုလူထုမ်ား၊ လူထု အသင္းအဖြဲ ့မ်ားလက္ထဲတြင္ ရွိသည္အမွန္ပင္။ စစ္အာဏာရွင္တစုကမေပးလည္း ရေအာင္ကို ယူၾကမည္ဟု ခိုင္ခိုင္မာမာ ပိုင္းျဖတ္ၾကရံုသာ လိုပါသည္။
ေနျပည္ေတာ္တြင္ ျပည္ေထာင္စုေန့ညစာစားပြဲ၌ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ ့ ၁၃ ဖြဲ ့တက္ခဲ့ ေသာ္လည္းစစ္အစိုးရလိုလားသည့္ သေဘာတူညီခ်က္ဟူသည္ကို ၄ ဖြဲ ့သာ လက္မွတ္ထိုးခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။ စင္စစ္အားျဖင့္နွစ္ဖြဲ ့မွ်သာျဖစ္သည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ကရင္သံုးဖြဲ ့မွာ မူလေကအင္ယူ တဖြဲ ့တည္းမွွ်သာျဖစ္ေသာေၾကာင့္ပင္။ က်န္သည့္ အဖြဲ ့အမ်ားစုၾကီးမွာ ေၾကြးသည့္ညစာကို စားကာမည္သည့္လက္မွတ္ မွ် မထိုးဘဲ ခပ္တည္တည္ ျပန္လာၾကသည္။ ဤသည္ကို ၾကည့္ရံုမွ်နွင့္စစ္အစိုးရသည္ မိမိ၏ နိုင္ငံေရးအားကို ခ်ိန္ဆသင့္သည္။ နိုင္ငံေရးအရ ဟုိလွည့္ သည္လွည့္ လုပ္ေနမႈမ်ား၊ဟိုဟုိသည္သည္လုိက္ ျပသနာရွာက စစ္ေရးစြမ္းရည္ျပရန္ၾကိဳးစားျခင္းျဖင့္ မိမိေအာက္ေျခတပ္သားမ်ားအား မလိုအပ္ဘဲ ေသတြင္းသို ့ပို့ေနမႈမ်ားအား ရပ္တန္းကရပ္သင့္သည္။ ထို ့ေနာက္ စစ္မွန္သည့္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးသေဘာ တူညီခ်က္မ်ားက်လာေအာင္ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ကာ ျငိမ္းခ်မ္းသည့္ နည္းလမ္းသက္သက္ျဖင့္သာ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုသစ္တည္ေဆာက္မႈကိုေရွ ့ရႈသင့္သည္။
ဦးေအာင္ထူး (လူ ့အခြင့္အေရးေရွ့ေန)
ဥပေဒအေထာက္အကူျပဳကြန္ရက္ တည္ေထာင္သူ ၂၀၁၅ ခုနွစ္ ေဖေဖၚ၀ါရီလ ၁၅ ရက္
[i] Interim Constitution of SouthAfrica
[ii] Transitional provisions
[iii] Theparties to the Multi-Party Negotiating Process (MPNP)proceeded to draft the Interim Constitution of 1993, which wasformally enacted by Parliament and came intoforce on 27 April 1994.
[iv] National Accord and ReconciliationAct (2008)
[v] “Hillsborough Agreement”
[vi] African National Congress (ANC)
[vii] Apertheid
[x]
စာေရးသူအေနျဖင့္မူ “ျမန္မာ” ဟူေသာ ေ၀ါဟာရကို
လူမ်ိဳးတမ်ိဳး၏အမည္အျဖစ္ျဖင့္သာ လက္ခံသည္။ ဤသည္ကို သေဘာတူပါက “ဗမာျပည္နယ္”
အစား “ျမန္မာျပည္နယ္” ဟူ၍သာေခၚေ၀ၚသင့္သည္။
No comments:
Post a Comment